türkçe rapin yükselişinin bitmeye başlaması

son zamanlarda farketmeye başladığım ve bunun gerçekleştiğini somut olarak gördüğüm olaydır. ama buna gelmeden önce ufak bir türkçe rap serüveni yapalım. tamamen türkçe rapi 5 döneme ayıacağım. 1. dönem 1991-1999 - 2. dönem 2000-2005 3. dönem 2006-2010 4. dönem 2011-2016 ve son olarak 5. dönem 2017-günümüz

1. dönemi inceleyelim: rap türkiyede henüz bilinmiyor almanyadaki türkler 1991'de fiili olarak başlatıyor fakat tesiri 1995'te gerçekleşiyor. cartel infilak ediyor. ardılında amerikadan sirhot ve ekibi daha sonra ise türkiyenin kendi topraklarına yetişen sagopa kajmer namı diğer silahsız kuvvet, ceza, fuchs, turbo, yener gibi isimler yeraltı operasyonunu çıkartıyor ve fitil öyle yada böyle bir şekilde ateşleniyor. ayrıyetten almanyada bağımsız olan ve 99'da türkiyeye gelen fuatı da unutmamak gerek. tabii islamic force'u da.

buradan sonra bizi ilgilendiren tek piyasa türkiye piyasası olduğu için sadece bunun üzerine yazacağım.

2. dönem: yeraltı operasyonunda patlayan sagopa, ceza ve fuchs yükselişlerini sürdürüyor. fuatta türkiyeye gelerek büyüyüşe burada devam ediyor. dönemin sonlarıan doğru ise türkçe rapin en iyi albümleri olarak düşünülen: sagopadan bpg ve romantizma, cezadan medcezir ve rapstar, fuchstan huzur n darem, fuattan hassickdir 3 ve her ayın elemanı albümleri çıkarak türkçe rap büyük bir kitleye ulaşmaya devam ediyor. burada dönemin sonlarına doğru ceza ve sagopa bilinirlik açısından daha büyük ilerliyorlar. aynı zamanda dissleşme bu dönemde gerçekleşse de etkileri 3. dönemde kendisini göstericektir.

3. dönem: belkide türkçe rapin en çok dinleyici kazandığı dönem. neden? çünkü 2005 kasımında cezadan ve 2005 aralığında sagopadan dissler geliyor ve 3. dönemde 2 kutuba ayrılmış 2 devin taraflarını daha önce hiç rap dinlememiş fanlar oluşturuyor. sagopa ve ceza ününe ün katıyor, sagopa baytarı, ceza yerli plakayı çıkartarak muazzam bir yükselişe geçiyorlar, ardından sagopa gölge haramilerini ceza ise fark varı çıkartarak ününe ün katmaya devam ediyor. underground ise kendi içinde hala kemik kalan bir alt kültür olarak yaşıyor ve hiphop streamlerinin %95lik kısmını sagopa ve ceza paylaşıyor diyebiliriz. bu dönem artık internet kafelerde özellikle gençlerin yoğunlukta olduğu yerlerde çalsa da hala ana akıma girmeyi başaramıyor. tabii bu ikili tvlerde, radyolarda, organizasyonlarda rahatlıkla yerler buluyorlar.

4. dönem: farklı bir sound ve yeni nesil farklı rapçilerin yetişmesi ile rap kitlesi biraz daha undergroundun büyümesine sebep oluyor. burada cezanın hiç albüm çıkartmaması ve sagopanın da 1 albüm çıkartması ama piyasadan dışlanmasından dolayı aslında sagopa ile cezanın etkisizleştiği dönem diyebiliriz. bu dönemde soundlar farkl fakat vokal teknikleri çok benzer olduğu için yine de o duvar kırılamıyor. ama türkçe rap hala popülerliğini koruyor. bu dönemde norm enderin büyük bir patlaması oldu diyebiliriz.

5. dönem: günah benim, suspus, 366. gün gibi parçalar 100 milyon barajını açıp inanılmaz bir streama ulaşınca insanların rape yönelimi artarken 2017de türkiyede trap doğuyor. daha doğrusu doğmak demeyelim de yönelmek diyelim. 2018den sonra ezhel, şehinşah, khontkar, keişan, ceg, ben fero gibi bir çok isim inanılmaz işler çıkartıyor. karma, mütezhel, orman kanunları, plaa serisi, bu gece gibi kült parçalar ve albümler çıkıyor sound inanılmaz eğlenceli, yeni nesil gençliğin yani z kuşağının anlam arayışından bıktığı dönemde inanılmaz ptlıyor hatta giyimler bile trapçilerin giyimine dönerek türkieye 2017den sonra ilk defa rap ana akım oluyor

şimdi gelelim şimdiye, tüketim pratiklerini gerçekleştirirken zaman-mekandan bağımsız düşnmek mümkün değil zaman hızlı geliyor ve zamana yetişmek için hızlı tüketiyoruz. e hızlı tüketim için çerezlik soundu olan basit sözlü müzik tabii ki daha hoş ve eğlenceli geliyor fakat bu hızlı tüketimi gören rapperlar ve producerler daha fazla para kazanmak için daha da fazla üretiyor. üretim tüketim o kadar hızlanıyor ki işler değersizleşiyor. adam albümü 3 ay önce çıkartmış, dinleyici diyor ki albüm nerde artık. sindirme yok abi... bpgyi çevirip çevirip dinliyoruz hala :d alametifarikası nedir? sindirilmesi, değerini kaybetmemesi. farkettiğim şeyde ise somutluk streamlar. streamlar inanılmaz düştü ve diğer türlerin streamleri gerçekten sağlam.

ezhel - bul beni 1 haftada (2.8 m)
sagopa kajmer - kim 1 haftada (2.2 m)
atinin albümü nasıl patlamadı ona şaşırıyorum :d
dün paylaşılan ceza-gazpizm parçası: 10 saatte 78 bin .d abi bu adamlar geçen sene ve onadn önceki sene 8-9 saatte 1 milyon oluyorlardı. 500bin oluyorlardı? ne oldu bu dinleyicilere. gerçeketn inanılmaz düşüş var.

patron ve khontkar sürekli iş çıkarıyorlar daha bu sene hit çıkartamadılar sağlam. olmadı. (son 5 aylık süreçten bahsediyorum)

yani şu son zamanlar yaklaşık 5-6 ay içinde gerçekten inanılmaz bir düşüş var. çünkü sürekli üretim, aynı sound, aynı dandik sözler, milleti baydı tabii

voltaire
9/7/2021 10:18

heart_plus : 22 stat_minus_2 : 0

pla4 sonrası khontkarında trap müziğe ara vermesiyle 5. dönem de biticek gibi görünüyo

hyproparm
9/7/2021 10:39

heart_plus : 1 stat_minus_2 : 0

pandemi etkisiyle konserlerin azalması da büyük etken olarak görmemle birlikte, yapılan işlerin kalitesi gerçekten çok düştü. türkçe rap patlamasını yaptı ardından belirli bir seviyeye kadar düştü. bundan sonra bu seviyelerde dolaşacağını düşünüyorum. ''tiktok veya bir influencer sayesinde patlayan şarkılar hariç tabii ki onların ne zaman patlayacağı belli olmuyor''

aso41
9/7/2021 10:49

heart_plus : 1 stat_minus_2 : 0

@2 ben 5. dönemin 2022'de son bulacağına inanıyorum. drill soundlar ya da farklı techno soundların devam edeceği kanaatindeyim ama işin içine boom-bap de girecektir

@3 kesinlikle konserlerin azalması büyük etken fakat diğer poplar, alternatif rocklar bayağı dinleniyor ya. konserleri kisme yapamıyor ama rapin içinde fena bir düşüş var gibi geliyor. tiktok'a düşmeyen parçalar ölüyor aslında :d yani 6. nesilde kendini sürdüreceğini düşündüğüm kişiler; sagopa, ezhel, khontkar, uzi, patron, ceza gibi geliyor. ama belli de olmaz bunun dışındaki kişiler 2011-2016 streamlerine dönecek.

voltaire
9/7/2021 11:14

heart_plus : 2 stat_minus_2 : 0

Ülkedeki anlık müzik akımının karması zaten alternatif müzik üstüne şu an. Rapin bile o taraflarını seviyorlar. Pop afro rap kısmı tutuyor. Türkiye hiphop'ın hem ana akım olup hem de hiphop severleri memnun edeceği bir ülke değil. Hem ana akım hem kaliteli olunca ya bir nakaratında kullandığı lirikten ya karakterinden ya da pop ile işbirliği yapmasından falan linçliyorlar zaten. Biz hala kafiye sistemlerinin katmanlarını tartışmaya devam. Dababy, Lil Baby falan bu ülkede müzik yapsa kültüre ihanetten 8 tracklik bir diss albümü yemişti bile

comptons human sacrifice
9/7/2021 11:40 ~ 09/07/2021 11:42

heart_plus : 8 stat_minus_2 : 0

@5 türk toplumundaki gelenekselcilik, işin özüne en iptidai biçimde sadık kalmak bizi geriletiyor. bunu zamanında sagopa kajmer yapmıştı. ilk defa işi bireysele çeviren bireyin psikolojisinden bahseden adamdı soğunuldu sonra inançlarını anlattı bireyin teolojik sevüvenini anlattı 10 yıl ambargo yedi. name yapıyormuşta bilmem ne de pehh :d ''şu an ama rap özgürlüktür, her şey olur'' diyen adamlr zamanında sagoya ''böyle rap yapacaksın diye küfür ediyordu. başta ezhel.'' o yüzden biraz hak ediyorlar ama cidden şu türk toplumunda var olan cehalet türkçe rap kitlesinde çok fazla. dediğin gibi o kadar alakasız şeylerle uğraşılıyor ki d:d

voltaire
9/7/2021 12:31

heart_plus : 5 stat_minus_2 : 0

Konserler başlayınca kardeşim ne ölmesi ya içim geçmiş sadece diyerek yükselişine kaldığı yerden devam edecektir

idontknowrevo
9/7/2021 13:13

heart_plus : 3 stat_minus_2 : 0

ufaktan ufaktan yaşanmasını beklediğim dönem. hereksin rapçi olduğu bir zamanda rap yapmak benim için çok cazip bir iş olmuyor ne yazık ki

reb bu mu beyler
9/7/2021 14:07

heart_plus : 2 stat_minus_2 : 0

aksine 1-2 aya olacak ivmelenmeyi görünce çok şaşıracaksınız. gayet sağlam isimler çıkıyor. cakal bile fena şarkılar çıkarmıyor. ciddiye alınmayan semt rapi iyi soundlarla birleşince 2018 civarındakinden bile yüksek bi uçuşa geçecek piyasa.

anonim
9/7/2021 14:32

heart_plus : 0 stat_minus_2 : 0

dönem geçişleri çok güzel özetlenmiş, başlık sahibine saygılar öncelikle.

bayadır sadece okuyucu olarak takılıyordum ama bu konuyu görünce iki satır bir şeyler yazmak istedim. türkiye'de özellikle 80 darbesi sonrasında hızla apolitik olmaya itilen toplum sanatın tüm alanları kadar müzik zevklerinde de ciddi ve kalıcı değişimlere uğradı. günümüz itibarı ile türkiye şartlarında "popüler" müzik yapmak için 2 yol var. yaptığınız müzik ya safkan eğlencelik ya da vıcık vıcık arabesk olmak durumunda, hele ikisini bir potada eritebilirseniz sizden kralı yok. arabesk tanımı dönemlere göre değişse de bir şekilde kendini güncel tutmayı başardı. 80li yıllarda "taşı toprağı altın istanbul" mottosu ile göç eden toplulukların çektikleri sıkıntılar arabeskin bel kemiğini oluştururken 90lar son 2000ler başlarında arabesk kavramı buram buram aşk acısına evrildi, günümüzde ise gettolarda kalıp şehirleşmenin dışına itilerek illegal işlere düşen toplumların ortaya koyduğu "mahalle" ve "semt" kavramları şu anki arabesk kültürü oluşturmakta.

bu konuda türkçe rap'in aldığı yolu ben 2000'lerin başında yaşanan rock müzik patlamasına benzetiyorum aslında. kökleri rap müzik gibi eskiye dayanan rock öncelikle yeraltı isimlerin yavaş yavaş kitle kazanması ile adını duyurdu fakat asıl patlama yine o dönemde ülkenin müzik ihtiyaçlarına cevap verecek şekilde eski aşk şarkılarını coverlayan gruplar ile yaşandı. özellikle duman'ın sezen aksu coverı ile pik yapan bir dönem vardı ve bu yıllarda hatırlarsanız tüm rock grupları arabesk coverlamak için sıraya girmişlerdi. sonrasında hem alttan gelen dinleyicinin bu yeni füzyona sırt çevirmesi, hem bilinen rock soundlarının tamamıyla değişip başka bir şeye dönüşmesi, hem de değişen eğlence kavramına yapı itibarı ile ayak uyduramaması sonucu bildiğimiz anlamdaki rock müzik tekrardan yeraltına indi, popüler kültüre kalıntılarını da "garip isimli müzik grupları" ve arabesk coverlayan akustikçiler olarak bıraktı.

türkçe rap de bahsettiğimiz mainstream patlamasını eğlence tarafıyla yaptı, müptezhel albümü ve sonrasında duruma ayak uyduran müzisyenler ile birlikte günümüzün en çok konuşulan janrı rap müzik oldu. sıfırdan kendi starlarını yarattığı gibi (örn. ben fero) yeraltındaki pek çok isme de büyük kapılar açtı (patron, khontkar, zeng vs). rap müziğin bu konuda o dönemki rock müziğe göre +1 avantajı var, o da halihazırda bir kanadının beslendiği arabesk kültür. tvlerde ve dijital mecralarda dönen "mahalle" kültürüne kolaylıkla ayak uyduran rap müzik, hiç birimizin beklemediği şekilde büyüdü ve en tepede oturmayı sürdürüyor. bu adaptasyon başarısı gazapizm'e harbiye konseri bile yaptırdı, 10 yıl önce böyle bir muhabbete kimseyi inandıramazdın ama öyle veya böyle oldu bu.

şimdi gelelim zurnanın zırt dediği yere. ülkedeki müzik alışkanlıkları türleri bu derece değişime zorluyorken bu değişimleri kabul etmeyen bir kitlenin oluşmasından doğal bir durum yok arkadaşlar, birbirimizi gömmenin hiç bir mantığı yok. metallica tshirti giydiği için satanist muamelesi gören insanlar arabesk coverlayan rock gruplarına ne gözle baktıysa sırf rap dinlediği için zamanında tabiri caizse taşak oğlanı edilmeye çalışan insanlar da dinledikleri müziğin geçirdiği evrimden gayet hoşnut olmayabilir. bir bakıma da renkler zevkler meselesi. bu doğal bir süreç ve günümüzde bu ayrım özellikle dinleyici tarafında iyiden iyiye kendini göstermeye başladı. bu basamaktan sonrası rock müzikte olduğu gibi yeniden yer altına çekilmeyi ve geride bir takım eğlencelik kalıntılar (bana kalırsa afro trap) bırakmayı getirebilir. yapılacak tek şey kulağımıza hitap edecek işleri bulmak ve keyfini çıkarıp zamanın akışına bakmak. çünkü ülkedeki müzik alışkanlıklarının değişmesine çok var gibi.

uzun entry oldu, girmek istediğim bazı konulara da kafamı toparlayıp giremedim, maksat dinlediğimiz müzik ile alakalı fikir beyan etmek. sonuçta bunun için buradayız.

kingu
9/7/2021 21:46

heart_plus : 5 stat_minus_2 : 0

Konserlerin olmamasının büyük etkisi var ama asıl sebep şuan bir şarkının patlaması Tiktok veya Instagram'a bağlı olmasından.
Tuhan'ın Esenyurt Trap Merso'sunun 12m dinlenmesi kapalı elim yüzüm tiktokları yüzünden. Piyasayı tamamen bu platform belirliyor. Wir Sind Kral'ın 70m dinlenme sebebi Ezhel'in yurtdışından biriyle feat atması değil kıza bak bakakaldım tadı sanki baklava cümlesi yüzünden veya Unutulacak Dünler'in patlamasının sebebinin Instagram editleri sayesinde olması gibi. Örnekler uzar gider.

Patron ve Khontkar mevuzusu ise Patron senenin başından beri sağlam şarkı patlatamıyor çünkü Slam Dunk olsun Alayına Caz olsun tiktokta patlayacak şarkı değil. Mesela Pmc In the house; kim niye tiktok çekerken arkada "bu boss'a ara pas digga pmc in the house" dedirtsin. Benden bu kadar veya Ölebilirim gibi tiktoka düşücek hafif duygusal şarkı yapsın tiktokta başı çeken tiktokerlardan biri tiktokunu çeksin adam gene patlayacak

sazcalankaplumbaga
9/7/2021 23:39

heart_plus : 3 stat_minus_2 : 0

her güzel şey gibi bu dönemin de sonu gelecek. asıl merak ettiğim şu anın gözde rapçileri o zaman ne yapacak. eski ünlüler gibi bunalıma girecekler mi? allah korusun kötü bir haber (bunalım vs) gelecek mi? vs. vs.

funderwood
9/7/2021 23:41

heart_plus : 1 stat_minus_2 : 0

sonradan gelen edit; sanırım drill soundlar ile türkçe rap istediği hype'a kavuşmaya başladı eve kapanma bu yaz sona erdi konserler başladı. kulüplerde, barlarda ve arabalarda da tekrar çaldıkça iyi bir yükseliş grafiği yakalamaya başladı gibi ama tabii ne kadar sürer belli değil. bana kalır ise hala geride, o 2017-18 dönemi manyak bir yükseliş vardı

voltaire
24/9/2021 10:44 ~ 24/09/2021 10:49

heart_plus : 0 stat_minus_2 : 0

hem drill hem de sefonun yaptığı pop rap tarzı parçalar sayesinde tekrar yükselişe geçmiştir.

Tabi pop rap dediğimiz janrayı kabul etmeyenler olacaktır ama normal dinleyici o şarkıları rap olarak biliyor ve dinliyor

(bkz: kültürü siktiniz lan)

blumecicke
24/9/2021 19:12

heart_plus : 2 stat_minus_2 : 0

Popüler olan şeyler yozlaşmaya mahkümdür. Rap elbet bir gün özüne dönecek ama ne zaman ?

bilgisiz
25/9/2021 02:33

heart_plus : 0 stat_minus_2 : 0

sefo bitirecek. insanlar yine popa yönelecek. ha bu pop eski sounduyla aynı olmaz, içinde rap elementleri illa bulunur ama eser miktarda olur. rapçilerin de çoğu pop piyasasına yerleşecek.

crowley
25/9/2021 16:16

heart_plus : 1 stat_minus_2 : 0