Oldschool ve new school arasında olan bu tavır farkı boomer ve gen Z arasındaki çatışmaya oldukça benzemektedir. Konu rap olunca diğer müzik türlerinden ayrı olarak kabul edilen kültürel değerler araya giriyor. Biraz da fanatiklik var kimilerinde, yobaz eden kısım bu bence. Sen hiphop kültürünü de sev ama kimse deli gibi rap dinlemek zorunda değil. Rapin bir müzik türü olduğunu unutmamak lazım. İsteyen saçma sapan sözleri olan parçaları dinler isteyen mesajlarla dolu rap dinler. Ve içinde mesaj barındırabilen tek müzik türü de rap değildir. Zaten her oldschool da çok manalı sözler yazmış değil. Neticede kardeş olun ey insanlar bunu ister tanrımız.
@1 Bir iki yerde hak vermekle birlikte kurduğun mantığa genel olarak karşıyım.
"Genellikle basit sözlü veya anlamsız sözleri olan şarkıyı rap kabul etmemektedirler." - Rap'in diğer türlere olan üstünlüğü sözlere ağırlık verilmesi olarak kabul görmüştür. Rap'te müziğe, sanatçının sesinin güzel olmasına vs. önem verilmez / verilmezdi pek. Rap, müziğini zaten başka şarkılardan alabilir (sample), sıfırdan bestelemesine gerek yoktur. Beş saniyelik bir melodinin tekrarına da dayanabilir bir beat. Rap'te ölçüt sözün içeriği ve matematiğidir. Pop'ta sakız manisi gibi sözler yazarsan kabul görür ama rap'te kabul görmez. Flow, rhyme gibi ölçütler vardır. İçerik olarak "battle" veya "protest" dayatması mantıklı değil; orası tamam, ama "param var, rolex saat takıyorum, hatunlarla takılıyorum." diye sözler yazarsan bunu sırf "eğlenceli" diye kabul ettiremezsin. Ettirirsin ama İsmail YK'nın kabul görmesi gibi kabul görürsün; İsmail YK da klasik anlamda rap değil takdir edersin ki.
"Rap"in kelime manası "sert eleştiri"dir veya bilinen yanlış bir şekliyle "ritmik Amerikan şiiri". Hiçbir şeyi eleştirmeyen bir şarkı veya şiirsel bir estetiği olmayan şarkı nasıl "rap" olsun ki? Battle rap'te rakibini eleştirirsin, melankolik rap'te hayatının gidişatını, sana kazık atanları, hatta kendini eleştirirsin, protest rap'te siyasi ve sosyal yanlışları eleştirirsin. "Eğlenceli rap" diye de bir şey vardır, evet; bu noktada kelimenin kök anlamını artık bir kenara bırakmak gerekebilir. Ama sırf altyapı rap altyapısı diye şarkı rap şarkısı olmaz; eskiden arabesk altyapılara okunan rap şarkılar arabesk şarkı mıydı?
Müzikte geniş bir yelpaze vardır, alt türler vardır; pop-rap, party-rap diye türler var mesela. Ama bunlarda rap'lik yüzdesi düştükçe şarkı da rap şarkı olmaktan çıkmaya başlar. Netd'de rap diye paylaşılan bazı şarkılar böyle mesela. Norm'dan "Kaktüs" veya Ramiz'den "Beni Kaybettin"i düşünelim mesela; ne kadar rap'ler? % 50-50 falandırlar yani. Ceza'nın pop-rap olarak kabul edilen şarkılarındaysa oran %80 rap %20 pop olarak düşünülebilir.
"Rapçileri 'Artık X rapçi değil, X popçu oldu.' şeklinde yaftalamaktadırlar." - Bu noktaya hak veriyorum. Sagopa'nın arabeskçilikle, Şanışer'in popçulukla itham edilmesi saçmaydı. Patron bile Hayki'ye "Ol" albümü üzerinden yüklenmeye çalışmıştı "Türkü albümü" falan diye.
"Türkiye'de rap müzik rap süper olduğu için patlamadı." - Bu konuda öncelikle şu entry'ye bakabilirsin: #237407 . Ayrıca Türkiye'de biz rap yobazlarının anladığı şekilde rap müzik hâlâ patlamamıştır. O Ses Türkiye'de Joker'in değil Misal'in finale çıkmış olması gibi bir durum yaşandı mesela. Misal'in "Rap değil arabesk yapıyor." diye eleştirilmesine yukarıda bahsettiklerim minvalinde taraftar değildim; ama Joker'e kıyasla biraz arabesk kaldığı doğru. Joker de jürilerce kabul gördü tabii yarışmada, ama mesela popçulara küfrettiği şarkının sözlerini orada değiştirmek zorunda kaldı; finale de yükselemedi. Öte yandan, ikisi aynı grupta yarışmamıştı zaten ama aynı grupta olsalar da bence Joker alamazdı.
Rap'te sözleri basitleştiren ilk kişi belki de Norm'dur. O da zamanında epey eleştirildi ama kendini kabul ettirmeyi başardı. Tek tabanca olarak yapabildiği şey ise birilerinin nazarında ilk üçe girmiş olmaktı. Sözleri basitleştirme eylemini çok kişi yapmaya başlayınca bu "rap'i yukarı taşımak" zannedildi. Alakası yok bence. Bugün Norm da bu insanlara yaptığı parodiyle aldı yürüdü zannedilebilir ama Norm zaten basit yazardı ve kendini kabul ettirmişti. Üretseydi kendi rap'iyle de gündemde kalmaya devam ederdi zaten, "Aura" albümünde yer verdiği şarkılar epey geniş kitlelere hitap edecek nitelikteydi çünkü.
"İnsanlar müziği bana bir şey öğretsin, bana bir şey katsın, beni düşündürtsün diye dinlemiyor. Aksine eğlence için ya da arkada çalması için açıyorlar." - Dolu içerikli şarkıda eğlenmiyor muyuz biz kardeş, ne yani, melankolik şarkı dinliyoruz diye zamanın arabesk dinleyicileri gibi kendimizi mi jiletliyoruz? :-) Şarkının öğreticiliği ille hayatın sırlarını vermek veya felsefe yapmak manasında değildir; bazı duyguların güzel şekilde ifade edilmesi hoşa gider. Bu, duygusal pop'ta da böyledir, arabeskte de, melankolik rap'te de. Rap'in edebî değeri daha yüksektir ama, diğerleri rap'in yanında basit kalır çoğunlukla. Protest rap ve dinî rap de zaten çoğunlukla şarkıdaki düşüncelerle benzer düşünceleri paylaşan insanlara hitap eder, bilmeyene bir şeyler öğretme işlevini yerine getiren bir şarkı bulup çıkarmak zor yani. İnsanlar hemfikir oldukları şahsiyetleri duymaktan keyif alabilirler, güç alabilirler; müzik ve ritim de hoşa gider. Şarkılar bir şey öğrenmek için dinlenseydi zaten bir kere dinlenirdi, dönüp dönüp aynı şarkıların dinlenmesine gerek olmazdı ki. :-)
"Anlamlı, düşündürücü sözler yazıp mainstream'de olmak çok zor." & "Khontkar tabii ki Jenga yapacak." - İşte bu dinleyicinin beğenisiyle ve kişiden beklenenlerle alakalı bir şey. Sagopa'nın "Naber"i pek tutmadı mesela; çünkü ondan bekleneni vermiyordu. Bir ara dinlendi ve şimdi kırk yılda bir hatırlanıp açılacak bir parça hâline geldi. Sagopa kendini melankolik şarkılarla kabul ettirdiği için o tür şarkıları daha çok dinlenir. İlle "Böyle yazınca dinlenir, şöyle yazınca dinlenmez." diye bir şey yok. Zamanında Fuchs da bu mantıkla hareket etti, funky-rap tarzında şarkılar yaptı. Bugün Fuchs'un "Sabaha Kadar Bodrum" şarkısını mı açıp dinlersin yoksa "Yalan", "Kara Maskeli İstanbul", "Öldü Sanma" gibi şarkıları mı?
Herkesin ideal rap anlayışı farklı olabilir; benim açımdan da mesela "Sabaha Kadar Bodrum" şarkısı ideal rap değildir. Ama bu gibi şarkılar Fuchs için istisnadır. Bugün yükselen rap'e baktığımızda ise dediğin gibi müziğiyle, prodüksiyonuyla, arkada çalsın diye açılmak üzere üretilmesiyle kendini dinleten şarkılarla gündem olan rapçiler var. Yazılan sözler de sadece "Benim keyfim yerinde, kurallar umrumda değil." kafasıyla yazılmış sözler gibi duruyor. Beğenen beğenir, bunun önüne geçemeyiz belki; ama tasvip etmiyorsak ve "Gerçek rap bu değil." diyorsak niye yobaz olalım ki? Yobaz farklı fikirlere tahammül etmeyen kişiye denir. Ama karşıdaki insanın da elle tutulur bir fikrinin olması lazım. "Bence bu, budur." deyip kestirip atarsan -ki bunu her türlü konuda her kesimden insan yapar zaman zaman- seninki de başka bir çeşit yobazlıktan çok farklı olmaz.
"Sagopa 1 numara veya 2 numara değil" - "İyi"nin mi kim olduğuna bakıyoruz, "beğenilen"in mi? Sagopa hâlâ en beğenilenler arasındadır, en iyilerin de arasındadır. Müzikte "Beğenilen, iyidir" gibi bir düşünce geliştirmek isteyebilirsin ama -seni tenzih ederek söyleyeyim- kimin beğenisi? Örneğin bir yemek konusunda herhangi biriyle bir gurmenin, aşçının söylediği şeye aynı derecede mi itibar edilir? Şeflerin jüri olduğu yemek yarışmalarına bak, bir de gelin-kaynana yemek yarışmalarına bak mesela. Sanat da bunun gibi, daha çok kişinin beğendiği şey daha iyi olmaz. Öte yandan, ben de kimi zaman teknik açıdan oldukça ortalama şarkılara "çok iyi" diyebiliyorum, şahane sözler içermesi veya çok özgün olması gerekmiyor beğenmem için. Sözlükte rap icrasıyla uğraşan arkadaşların elli tane kusur bulduğu şarkılara "on numara" diyesim gelebiliyor; o yüzden ben de kendi beğenimi şaşmaz beğeni olarak gösteremem, öyle anlaşılmasın. Ama sen kendin "arkada çalsın diye açıyorlar." diyorsun zaten, onların beğenisini ciddiye alasımız gelmez tabii. :-)
bol'da yer alan içeriğin doğru veya güncel olduğu hiçbir şekilde iddia veya garanti edilmemektedir. burada okuduklarınız sizi dehşete düşürürse türkçe rap ansiklopedisine de göz atmayı deneyebilirsiniz. hukuka aykırı olabileceğini düşündüğünüz içerikler titizlikle incelenip gereği düşünülmektedir. sözlüğü reklamsız görüntülemek isterseniz üye girişi yapabilirsiniz. soğuk içiniz.
