2pac'ın biggie'den ziyade nas'ı east coast'un kralı olarak gördüğünü bilirim. illmatic artık rhh poserlarının adını andığı bir albüm haline gelmiş olsa da 94 yılında o derecede sağlam bir hiphop albümü çıkaran genç olmak zaten en başından dikkat çekici bir özellik rakipleri için. kendisi de illmatic seviyesinde bir albüm çıkaramadı. illmatic'in özelliği aslında bir rapçinin çıkardığı en sağlam debut albümlerden birkaçından birisi olması.
kim ne derse desin nas her zaman kraldır.
seçtiği altyapıların kötü olmasıyla ile eleştiriliyordu ve yapılan bu olumsuz eleştiriler sonuna kadar haklıydı. fakat 7 parçalık nasir albümünü kanye west üstlenmesine rağmen yine vasat bir işle karşımıza çıktı. the lost tapes 2 zaten dikkatleri bile çekmedi. kimsenin üzerine iki kelam etmediği bir iş oldu.
sıradaki projesinden de pek umudum olmasa bile dört gözle bekliyor ve iyi olmasını umuyorum. ikinci bir illmatic olmayacağı belli, öyle bir şeyi nas dahi tekrar yapamaz. o yüzden piyasaya sürdüğü tüm albümleri illmatic'le kıyaslamak nas'a haksızlık.
beni çok etkileyen parçaları/albümleri vardır, sadece şarkı gibi değil düşüncenize etki edecek bir insan bir ideoloji bilemiyorum everything ve world is yours en sevdiğim şarkılarıdır.
ilk entryde dendiği gibi ''yaşayan efsanedir gerçekten''
ben yabancı piyasayı yaklaşık 1 yıldır sevdiğim mclerin (özellikle indigonun)şarkılarında çok belirtmesiyle dinlemeye başladım. Nas şuana kadar favori mcm oldu.Tüm albümlerini dinlememiş olsam da İllmatic,İt was written ( bu ikili bence kralın en iyi 2 albümü ) god son's,Stillmatic albümlerini tavsiye edebilirim. şuana kadar beni pek yakalayamayan tek işi Street Disciple albümü oldu. ( nas seviyesinde yetersiz bir albüm bence )
hala üretmeye devam ediyor ve formunu koruyor. özellikle son yaptığı (bkz: Magic) albümü ile formunu koruduğunu kanıtlar nitelikte olduğunu düşünüyorum. Hiç dinlemeyenler için ''Life is good'' albümünden World's an addiction,Stillmatic albümünden One mic,God son's albümünden ise heaven şarkılarını önerebilirim.
son 2 yıldır "beyler anlayın artık ben keçiyim" diye haykıran mc. bu savı da istikrarı, diskografisi, çeşitliliği, kalitesi, tarzı, yeteneği ve belki de en etkileyici olanı zamana karşı koyması ile savunabiliriz. en büyük o mudur değil midir toplarına girmeden yaptıkları, hiphop üzerindeki etkisi ve kariyeri hakkında birkaç kelam etmek isterim. zira geçmişten bugüne bakıyorum, hakkında bir şeyler yazma şevki uyandıran, eskilerden kalma, benim çok sevdiğim mc'lerden bir tek nas ve black thought kalmış. şimdi kool g rap 50'sinde "kd", "kd2", "magic", "kd3" gibi şahane bir dönem yaşadı da biz mi dinlemedik, big daddy kane ortalığın amkodu da biz mi takdir etmedik. nas'ın dönemdaşlarının bir çoğu birkaç istisna dışında(mesela biraz olsun atcq. atcq'in "we got it from here... thank you 4 your service" albümü de çok çok sağlam iş ve hala içinden birkaç parçayı dinlerim.) artık kabul etsek de etmesek de "bizden geçti gençler oynasın" modunda takılan ağır abiler. hepsine saygı sonsuz orası ayrı. ama yaş da 50 amk 50. çevrenizde 50 yaşında olan adamlara bakın bi de nas rahatsızının yaptıklarına bakın. bu şevk, açlık ve kalite çok özel.
aslında ne kadar epik bir kariyer olacağı, nasıl bir mc olacağı live at the barbeque parçası için okuduğu verse ile az çok belli olmuştu. yoksa sırf bir verse okudu ve bir tane single* çıkardı diye dönemin tüm epik prodüktörlerinin bir mc için seferber olduğu görülmemiştir. o zamanlar tüm rapçilerin nas'ı kıskanması olası ve hatta pharoahe monch galiba demişti bir yerde "ulan bu beatmakerlar ile nasıl çalışabiliyor bu adam amk" diye. dj premier, pete rock, q-tip, large professor gibi adamlar kariyerlerinin belki de en iyi beatlerini, daha ilk albümünü yapacak olan nas için yaptılar.
sonra illmatic albümü çıktı zaten ki hakkında uzunca bir yazı yazmıştım, burayı boğmayalım. her ne kadar real hiphop poserlarının gözdesi dense de, her ne kadar overrated abi dense de, her ne kadar illmatic diyonuz şarkılarını say desem sayamazsınız dense de illmatic hiphop'un ta kendisidir. ben kötülesem de övsem de hiçbir şey değişmez kendine çok sağlam bir yer edindi. albüm şarap gibi yaşlanmaya ve yıllanmaya devam ediyor. her sene bir önceki seneye göre daha kaliteli. ilk çıktığı hafta 60 bin mi ne satmıştı sonra it was written ile nas iyice popüler olunca birçok insan bakalım bu adamın ilk albümü de neymiş dediler. albümün platin plak alması ise jay z beef'i ile oldu. bunda jay z'nin nas'a diss atarken bile illmatic'i övmesinin bir payı olabilir. hayır adama diss atarken bile albüme bir şey diyemiyorsun tam aksine övüyorsun. sonrasında da albüm yıllar geçtikçe dediğim gibi çok iyi yaşlandı. etkisi daha iyi anlaşıldı. 94'ten sonra tüm mc'ler direkt olarak pen game'ini yükseltmek zorunda kaldılar. herkes yazdığını daha derin ve sanatsal yazma eğilimi gösterdi. "urban poet" tarzı şiirsel yazım stili hiphop içinde etkisini arttırdı. çok net ki common, mos def, talib kweli, lupe fiasco, royce da 5 9, j cole, elzhi gibi rapçiler bu fabrikadan çıkma. jay z dediğimiz artık celebrity olmuş, hiphop camiasının belki de en etkili isimlerinden biri illmatic'den önce ne yazıyordu, nasıl rap yapıyordu, sonra ne yapıyordu bakarak bahsettiği etki çok net anlaşılabilir. herkes "keep your eye open" dedi ama kimse "sleep is the cousin of death" dememişti illmatic'e kadar. ne bileyim herkes "bu işin sonunda niggalar hapsi boylar" demiştir ama kimse "now it's all about cash in abundance niggas i used to run with is rich or doin' years in the hundreds" gibi tatlı cümleler ile bunu bu kadar güzel anlatmadı. 10 tane parçaya sığmış dopdolu lirikler, dürüstlük ve çevresindekileri en büyük gangsta benim triplerine girmeden gözlemleyen 20 yaşındaki bu gencin albümü her ne kadar illmatic ile bu yazıyı boğmayayım desem de hala hakkında hayvan gibi yazdırıyor.
96'da gelen it was written albümü ile liste başarıları, popülarite vs de geldi ki bu albüm birçoğuna göre illmatic'den daha iyi. buna destek olarak birçok argüman sayılabilir zira nas kafiye, yaratıcılık ve çeşitlilik bakımından bu albümde birçok parçada illmatic seviyesinin de üstünü gördüğü oldu ve mainstream olma olayını işi sulandırmadan, lirikalitesinden ödün vermeden iyi kotardı. ancak seviyeyi bir kere çok yukarıya çekince onun üstüne birazcık çıkmak o kadar da etkili değil. yani 70 puanlık bir şeyi 90 yapmak 90lık bir şeyi 92 yapmaktan çok daha önemli ve değerli. zaten 94-98 arası east coast hip hop almış başını gitmiş her ay nerdeyse epik klasik albüm çıkmış onca enfes işin arasında o kadar da fark yaratmıyor albüm. ancak it was written albümü de çok net ki epik bir iş. bu bağlamda 1991 1996 yılları arası nas, sadece albümleri ile de değil wu-tang clan, mobb deep featleri ile, hiçbir albüme koymadığı deja vu, on the real gibi oha dedirten parçalarıyla prime 9 numara ronaldo, 2005 milan kadrosu gibi bi şey.
sonrasında nas, the firm grubunu kurdu grup tutmadı. plan kağıtta güzeldi aslında. east-west kavgası bullshit aga "dr. dre" arkadan destek versin, mafioso rap popüler hepimizin mafyavari alt kimliği ve mahlası olsun, rnb tınıları da tutuyor foxy brown ablamız ateşli yancı olsun falan dediler ama patladı işte niyesini ben de bilmiyorum. yaptıkları albüm de eh işte. sonra nas bu escobar triplerine kendini sağlam kaptırdı, nastradamus albümünde bu tema çok tutmadı, prodüksiyon kötüydü sonra i am çıktı götü biraz toparladı falan ama yine eski albümlerin kalitesi ve tadı olmadı. scarface gibi bir efsane ile feat yapıyorsun beat kötü, dmx listeleri sallıyor feat atıyorsun beat kötü nas da fetret dönemine girdi. tabi bu iki albümün de kaçak yollarla önceden salınması ve aslında double album olarak çıkarılması planlanan bu iki albümün aceleye gelmesi ve telaş ile birkaç "filler track" eklenip piyasaya sunulmak zorunda kalması da kaliteyi etkiledi. ancak nas artık bitti mi soruları o zamanlar çok sorulmaya başlandı. aynen oçları bitti amk. 25 yıl geçti, bitti ağbi diyenlerin çocukları nas dinliyor aynen amk.
sonrasında yine kimlik bulmaya çalıştığı street disciple, untilted, hiphop is dead gibi albümler yaptı. bana öyle geliyor ki; nas içinden geldiği gibi değil de bir şeyler ispatlamaya çalışır gibi yazınca patlıyor. bir şeylerin onu dürtmesi ile o gaz ile çok sağlam iş yapıyor, gaz bitince bir şeyler söylemeliyim yeni bir şeyler denemeliyim diyor gibi. jay z ile beefi iki tarafa da yaramıştır. iki mc de beef sonrası bir yol çizip aldı yürüdü. ancak yıllar geçtikçe söyleyecek şeyler azalıyor ve dikkat çekici şeyler söyleyesin geliyor. Böyle olunca albümünün ismini nigger falan koyuyorsun, sonra altından kalkması çok zor olan hiphop is dead gibi bir sav ile ortaya çıkıyorsun ama işte nas bu değil bana göre. bu dönemde de çok güzel, lirikal, yaratıcı ve harika şarkıları var ama albümler genel olarak playe bas oynasın ayarında değil ve nas'a yakıştırdığımız kalite yok, sanki zorlama işler gibi. aksini düşünen ve bu albümlere de harika diyen çok nas hayranı da var.
distant relatives ve life is good kıyak işler. nas bana kalırsa kariyerini bitirme modunda bu dönemlerde. damien marley ile yaptığı reggea ile rap karışık duo albüm oldukça felsefi, politik ve didaktik. çokça da olumlu yorum aldı. life is good albümü de tam bir kariyer sonu albümü. güzel bir kariyer geride kaldı der gibi nostaji yapmış nas. yetişkin insanlara ve insan ilişkilerine yönelik çokça parça ve tema var. ancak yine kariyerini bitirmeyen nas abimiz üretmeye devam etti ve nas iyi beat seçemiyor laflarına mı çok taktığından bilmiyorum ama önce kanye west gibi prodüktörlük yeteneğini kimsenin inkar etmeyeceği bir beatmaker ile nasir'i yaptı sonra da beatmaker mı istiyorsunuz alın "pharell", alın "alchemist", alın "rza" ile yaptığım parçalar diyip yayınlamadığı parçaları topladığı lost tapes 2'yi saldı. ikisi için de sağlam bir hype ile 1 2 hafta albümleri çok döndüm ve çok beğendim ancak zaman geçtikçe bu iki albüm de gözümde eski havalarını yitirdi ve aklımda ortalama işler olarak kaldı.
şimdi gelelim 2020 sonrası ve günümüze. kings disease sonrası nas çok farklı bir evre ve çok rahatlıkla ayrı bir paragrafta incelenebilir. albümü ilk dinlediğimde nas'ı yine olgun, oturaklı, havalı, olduğu pozisyonu bilen, hiphoptaki konumuna hakim buldum. yine konfor alanı olan nostajik temaları iyi işledi. "hit-boy" ile uyumu da kanye ile uyumundan çok daha iyiydi ancak dürüst olmalıyım ki sonraki albüm bombardımanı sürecini ve bu kadarını beklemiyordum. tarzını bozmadan, ele ayağa düşmeden grammy alınca, hali hazırda işlediği konulara başarı ve takdir edilme ile birlikte gelen güzel lirikler ekledi. kings disease ii ile birlikte hit-boy ile uyumu iyice belirginleşti. "nobody", "epmd 2", "rare", "store runs", "count me in", "death row east", "my bible" gibi çok sağlam işleri hala sıklıkla dinliyorum. araya sıkıştırdığı magic albümü king's disease üçlemesi kadar tematik olmayan, daha direkt, daha net bir iş. nasir albümü ile yapmak istediği az ve öz albüm mantığını burada dahi iyi kotarmış bana göre. en son çıkan kings disease iii ile de feat olmadan 17 parça yapmış, istikrarlı şekilde üst üste çok başarılı şarkılar yazmış ve bana da "ben artık bu adamdan ne zaman bıkacam, oha albüme bak aq" dedirtmiştir. hala dinletiyor hala efsane ve fresh işler yapıyor. ya hocam vallahi gerek yok bu kadarına. Şöyle örnek vereyim: ben "appetite for destruction" dinlesem de yeter bana. Sonradan yaptıklarından bağımsız olarak "guns and roses" efsanedir bitti. metallica sonra sıçsa da olur "master of puppets" ve onca albüm yeter önceki yıllarda çıkmış. ha keza tarkan son zamanlarda sıçsa da olur. "aacayipsin", "ölürüm sana", "karma", "ahde vefa", "adımı kalbine yaz" albümlerini yapmışsın. Yani 18 yaşında epik bir müzik icra eden bir adamın 50 yaşında da hala çok sağlam işler yapması çok büyük olay. heralde bu dönemdeki tek eksisi her albümde tekrar tekrar işlediği nostajik temaları olsa gerek. kesinlikle iyi beceriyor gibi ama çok tekrara düştü. ve benlik de değil bu tema pek. vıcık vıcıklığa gelemiyorum artık tahammül seviyem düştü.
nas, hit boy ile kariyerinin sonunda girdiği bu ikinci baharı gang starr'a benzetse de bana bu birliktelik daha çok kanye ve common'ı hatırlatıyor. common da ilk zamanlarında çeşitli sağlam işler yapmış sonra duraklamış ve aynı hit boy gibi dönemin popüler beatmakerlarından kanye west ile tekrar sağlam işler yapmış popülarite kazanmıştı.
gelelim sadede. adam üretiyor beyler durduramıyoruz. adam telefonunu çıkar diyen dayıların yaşında ama hala şevkle yazıyor. beat switchlerdeki agresifliğine, genel olarak beatlere girmesine bakın direkt olarak anlarsınız. speechless verse girişine bakın, michael&quincy parçasının ikinci bölümüne bakın.
kendisinin evveli olan 80'lerin sonlarındaki lyrical miracle 4 büyük lirisistin(rakim, kgr, bdk, krs one) de övgülerini istikrarlı bir şekilde almış, birçoğuna göre hiphop tarihinin en iyi albümüne sahip, mainstream ile underground dengesini bir şekilde sağlamış, yine büyük ihtimalle en sağlam ve yaratıcı storytelling trackleri yazmış, 17 albümlük destansı bir diskografi oluşturmuş, 1991'den 2023'e kadar hep sağlam müzik yapmış, hem 15 yaşında hem 65 yaşında fanları olmuş, 2pac ile yüzleşmiş, biggie ile atışmış, hem main source hem 21 savage ile feat atmış, biggie'nin bile tüm ödülleri toplarken nas varken en iyi lirisist ödülünü almayı beklemiyordum dediği bu efsaneye keçi demeyelim de kime diyelim.
bol'da yer alan içeriğin doğru veya güncel olduğu hiçbir şekilde iddia veya garanti edilmemektedir. burada okuduklarınız sizi dehşete düşürürse türkçe rap ansiklopedisine de göz atmayı deneyebilirsiniz. hukuka aykırı olabileceğini düşündüğünüz içerikler titizlikle incelenip gereği düşünülmektedir. sözlüğü reklamsız görüntülemek isterseniz üye girişi yapabilirsiniz. soğuk içiniz.
