ibn haldunun nesil teorisine göre rap müzik

1. müslüman sosyal bilimci ibn haldun un nesil teorisine göre bir devleti kuran ilk nesil devleti kurmayı iradesine (asabiyet) mücadelecilik ile, şatafat ve lükse tamah etmeyerek, cengaverlik vb ile ulaşır. ikinci nesil artık devlet kurulduğu için görece refah içinde yaşar, bu da onlardaki asabiyet halini gevşetir yine de onlar ilk nesili tanımışlardır ve onlarda ilk nesilden kimi şeyler bulunur. ayrıca ikinci nesilde ilk nesil gibi oldukları iddiası vardır. ancak üçüncü nesile gelince bunlar artık tamamen refah içinde doğup büyümüşlerdir, ilk neslin durumundan haberdar değillerdir. yiğitlikleri, cengaverlikleri ve asabiyetleri artık kalmamıştır. şekil kılık kıyafet konusunda gösterişe kaçarlar ayrıca kendilerini olmadıkları gibi göstermeye heves ederler. bu üçüncü neslin üzerine devlet inkıraza uğrar, yani çöker, yok olur, çevreden gelen henüz bu evreleri geçirmemiş bir başka asabiyet sahibi güç tarafından ele geçirilir.
   
   şimdi bunları okuyunca rap müziğin hep konuşulan 90 lardan günümüze gelen evrimi aklıma geldi.
   
   denilebilir ki müzik için asabiyet söyleyecek bir şeyi olmaktır. rap müzik için bu kültürün peşinden koştuğu, sözcülüğünü yaptığı, onu meydana getiren birçoğumuzun bildiği temel öğelerdir. bu ilk etapta ırkçılık, ekonomik adaletsizlik, uyuşturucu, yolsuzluk, ayrımcılık gibi toplumsal konular ile rap müziğin kendisinin kabul ettirilebilmesidir denilebilir. fiziki manada da bol giyinmek, sample ve boom-bap tabanlı şarkılar yapmaktır denilebilir. bu iddialar ile ortaya çıkan asabiyet sahibi ilk nesil, 90-05 arası yapılan işler diyelim, gerek maddi gerek manevi zorluklara göğüs gererek, kendilerinden asabiyetlerinden ödün vermeyerek kendilerini topluma kabul ettirmeyi başarmışlardır.(ibn haldun örneğinde bu devlet kurmaya, mülke ulaşmaya denk gelebilir). bunların hali hazırda kurduğu bir ortamın içine doğan ikinci nesil (ibn haldun örneğinde gerçekten nesil, jenerasyon iken biz belki rap müzik için gerçek bir nesil diyemeyiz ancak, müzik dinleme çağına gelmiş birey diyebiliriz) ilk nesilin şanını şöhretini över, ilk nesli bilir ve onlardan olduklarını iddia eder ancak bunlarda asabiyetin kırıntıları kalmıştır. 05-20 arası yapılan işler diyelim hem nesiller arası tutarlı olsun, yer yer protest, toplumsal konuları ele alan şarkılar yer yer bir önceki neslinkine benzer şarkılar . bunların peşine gelen üçüncü nesilde artık asabiyetten hiçbir şey kalmamıştır, yaptıkları müzik ilk neslin yaptığından bir şey taşımaz, ilk nesli bilmezler refah içine doğmuşlardır. temaları şatafat ve gösteriş üzeredir, kendilerini olmadıkları gibi göstermeye heveslidirler. bu özellikler de günümüz raplerine en fazla yöneltilen eleştiriler zaten.
   
   şimdi ibn halduna göre üçüncü nesilden sonra devlet inkıraza uğrar, daha fazla asabiyete sahip bedevi bir güç(merkez-çevreden çevre) bu mülkü, devleti zapteder. acaba rap müzik için de bu öngörüde bulunulabilir mi. içerikleri ve icracıları itibariyle türkçe rapin üçüncü nesili inkıraza uğrar mı. ben böyle olabileceği kanaatindeyim, rap müziğin bugünkü göz önündeki icracılarına bir bakın örneğin 6ix9ine denen elemanın ve onu dinleyenleri toplumun kaldırabilmesi, mümkün görmüyorum keza uyuşturucu ve cinsellik içerikli müziğin de öyle. belki bu noktada ilk nesil parçalarında böyle temalar içerdiği söylenebilir. doğrudur ama inancım bugün bunun farklı bir seviyeye geldiği yönünde.
   
   son olarak, kendine ait kavramları olan bir teoriyi, konuya uzak olanlar için daha anlaşılabilir kılmak için görece basitleştirerek, bir alana uygulamaya çalıştım. rap müziğe, belki de diğer müzik türlerine, örneğin ana akım müzik iken rap müzik olması diyelim, bu açıdan bakılabileceğine inanıyorum. belki bununla ilgili çalışmalar da vardır, bilmiyorum tarama yapmadım. dediğim gibi teoriyi basitleştirmeye çalıştım yine anlaşılmayan noktalar varsa netleştirmeye hazırım, eleştirilerinizi ve yorumlarınızı bekliyorum.
   
   teoriye dair daha fazla bilgi için, dergah yayınlarından çıkan süleyman uludağın hazırladığı mukaddime kitabının 393. sayfasına bakabilirsiniz, belki aşağı sayfanın resmini link olarak eklerim.
   anonim 17/4/2020 17:23 ~ 09/03/2021 15:58

   heart_plus : 12 stat_minus_2 : 0 



2. arada paralellik olduğu muhakkak. hakeza geçenlerde run dmc'den bi abi de benzer minvalde bir şeyden söz ediyordu. ayrıntısını merak edenler için guerrilla republik'in kanalında çevirisi mevcut.
   
   bunların yanında bu "nesil teorisi" zamanı için çok önemli olmakla beraber günümüz piyasasını ve dünyasını açıklamak için çok ilkel. evet, gözleme dayalı basit bi gerçeği doğru şekilde ortaya koyuyor ama her neslin kendi öznel şartlarını, dış etkenleri de yok sayan indirgemeci bir tarafı var. tavsiyem dünyaya bu kadar indirgemeci bakılmaması.
   
   onun dışında "coğrafya kaderdir". r.i.p. ibn haldun reyiz.
   
   bu arada ibn haldun tam olarak sosyal bilimci olarak tanımlanamaz. tanımlarken islam filozofu dense daha doğru olur.
   abra yutpa 17/4/2020 19:47

   heart_plus : 5 stat_minus_2 : 0 



3. uzmanı olduğum, çok okuduğum bi konu asla değil ama @2nin de dediği gibi biraz indirgemeci buldum çağımız için bu teoriyi, o zamanlar için önemlidir belki bilemem.
   rap müzikle ilişkisine benim yorumum da teori ilk başta "aaaa harbi lan bizim müzikte de böyle bi durum olabilir haa" dedirtip düşündürse de, bence detaylara bakınca biraz sapıyo mevzu.
   ilk olarak 90-05 arasını ilk nesil olarak almak ne bileyim biraz boombap seviciliği ve olayları istediğimiz yerden almayı gerektiriyo ki 90-05 arası da boombapten ibaret değil bir sürü çeşitli irili ufaklı sound ve çok güçlü bi güney soundu var o dönemlerde ve şuan ki güncel, genel geçer rapin atası olarak kabul edilebilir. bi de neden run dmc'leri, bambataa'ları 1.nesil olarak almayıp wu tangleri, nwa'leri alıyoruz. 90'larda dahi doğudaki babalar "sizin yaptığınız rapi sikim sahil çocukları" diyerek batıdaki babalarla savaşa girdi, bu tartışma bitmiyo bitmeyecek, birileri diğerlerini "siz ne anlatıyonuz amk gevşekleri" diyecek. her dönem kendi içindeki protest havayı yansıtacak bana kalırsa, eğlenceli havayı da yansıtacak, duygusal havayı da yansıtacak, insan işi sonuçta bu ve çok fazla parametreden etkileniyoruz, 90larda killa hakan'ın yaptığı raple benim yaptığım rapin benzeşmesi olanaksızdır ve bunun bizim neslin "asabiyetini" kaybetmesiyle bence bir alakası yoktur benim asabiyetim başka hakan babanın asabiyeti başka. bak mesela khontkar'ın bi lafı vardı bi şarkıda cümleyi kelimesi kelimesine aktaramıyorum ama anlamı buydu "görmemiş diyolar evet doğru çünkü hiç bi şey göremedik" tarzı bi şeydi, bi de şöyle bi lafı vardır "Gözüm doymaz hiç Çünkü açtım öncesi Ruhum doymaz hiç" belki de bu neslin genel geçer liriklerindeki "asabiyet" gelir adaletsizliğine karşı protest bir yaklaşımdır :) bu da bir hipotez belki bi gün test edilir bilemiyorum, saygılar.
   anonim 17/4/2020 23:02

   heart_plus : 4 stat_minus_2 : 0 



4. sanmam ki müzik (hele de rap) bir teoriye sığsın. gönlümüzden geldiği gibi yaşıyoruz bu zevki.
   
   ancak emeğe saygımdan ötürü bu başlığı upluyorum.
   booyaka 19/4/2020 00:03 ~ 19/04/2020 0:04

   heart_plus : 2 stat_minus_2 : 0 



5. Efsane fikir, rap'i akademik calisma alan'a dondurmek cok harika! Basarilar
   darkvoid 20/4/2020 18:17

   heart_plus : 1 stat_minus_2 : 0 



6. Emegine saglik!
   
   darkvoid 20/4/2020 18:17

   heart_plus : 1 stat_minus_2 : 0 



7. doğuşun nesil teorisiyle birlikte incelenmesi gereken konudur
   fikirsiz 9/3/2021 16:45

   heart_plus : 3 stat_minus_2 : 0 



fb | twt | youtube | insta | spotify | anket | uyarı | devlog
bol'da yer alan içeriğin doğru veya güncel olduğu hiçbir şekilde iddia veya garanti edilmemektedir. burada okuduklarınız sizi dehşete düşürürse türkçe rap ansiklopedisine de göz atmayı deneyebilirsiniz.
hukuka aykırı olabileceğini düşündüğünüz içerikler titizlikle incelenip gereği düşünülmektedir. sözlüğü reklamsız görüntülemek isterseniz üye girişi yapabilirsiniz. soğuk içiniz.
rastgele gururlarımız: