Kur'ân mushaflarıyla ilgili bir videoya denk gelmiştim: 2 Kuran Arasında Farklar mı Var? [Cevap] Hafs ve Verş Mushafındaki Farklar www.youtube.com/watch?v=O-6IZxTjqO8
Dine ve kutsal kitaba getirilmeye çalışılan eleştirilerin hep tek bir noktaya veya detaya odaklanılan ve bütünün ıskalandığı örnekler olduğunu düşünüyorum. Ya da ilkelere değil de uygulamalara bakılıyor vs. Hashashi'nin belirttiği gibi Türkiye'de Hafs mushafı esas alındığı için olsa gerek, âyetin mealini internette aradığımızda tek bir versiyon karşımıza çıkıyor. Ama elimizde net bir kaynak olmadan diğer mushaftaki ibarenin gerçekten “birkaç yoksul” manasında olup olmadığından emin olamayız. Fikir yürütülebilir sadece:
1- “Birkaç” net olmayan bir ifadedir. Üç de birkaçtır, beş de birkaçtır, yedi de birkaçtır. O yüzden âyetin doğru şekli Verş mushafındaki şekli olsa birden fazla ihtimale kapı aralayacaktır; o yüzden Hafs mushafındaki versiyonun doğru olma ihtimali daha yüksek.
2- Âyette “yeterli” / “gerekli” kelimesi geçiyor, yani “asgari” demek. Bu da “İsteyen ve imkânı olanlar daha fazla kişiyi doyurabilir” manasına kapı aralayacak şekilde, “bir kişi”ye bağlanmaya daha müsait bir ifade. “Birkaç”ın belli bir sınırı yok ki yeterliğinin bir sınırı olsun. (Zaten âyetin devamında “Kim daha fazla hayır yaparsa bu onun için daha hayırlıdır.” deniyor.)
3- “Her kimin üç kızı olur ve onları iyi yetiştirirse / iyi yetiştirip evlendirirse cennete gider.” şeklinde bir hadis rivayeti vardır. Rivayete göre peygambere “İki kızı olan için de aynı mükâfat var mıdır?” diye sorulur, peygamber “Onun için de vardır.” der, bir başkası “Bir kızı olan için de aynı mükâfat var mıdır?” der, peygamber yine “Onun için de vardır.” der. Yani insanlar imkânları ölçüsünde iyiliğe teşvik edilirler. Dolayısıyla bir mushafta âyette “birkaç” kelimesi geçse bile sadece bir kişiyi doyurmaya gücü yetecek olan kimse bir yoksulu doyurur / doyurmalıdır.
4- Oruç fidyesi otuz günlük verilir; bu otuz günlük meblağ bir kişiye de verilebilir, birkaç kişiye de verilebilir. Yani bir yoksulu otuz gün doyurmak yerine örneğin üç yoksulu onar gün de doyurabilirsiniz. Bu bakımdan, gün sayısı değişecek şekilde kişi sayısı için “bir” ve “birkaç” kelimelerinin ikisi birden doğru ifade olur.
Dine ve kutsal kitaba getirilmeye çalışılan eleştirilerin hep tek bir noktaya veya detaya odaklanılan ve bütünün ıskalandığı örnekler olduğunu düşünüyorum. Ya da ilkelere değil de uygulamalara bakılıyor vs. Hashashi'nin belirttiği gibi Türkiye'de Hafs mushafı esas alındığı için olsa gerek, âyetin mealini internette aradığımızda tek bir versiyon karşımıza çıkıyor. Ama elimizde net bir kaynak olmadan diğer mushaftaki ibarenin gerçekten “birkaç yoksul” manasında olup olmadığından emin olamayız. Fikir yürütülebilir sadece:
1- “Birkaç” net olmayan bir ifadedir. Üç de birkaçtır, beş de birkaçtır, yedi de birkaçtır. O yüzden âyetin doğru şekli Verş mushafındaki şekli olsa birden fazla ihtimale kapı aralayacaktır; o yüzden Hafs mushafındaki versiyonun doğru olma ihtimali daha yüksek.
2- Âyette “yeterli” / “gerekli” kelimesi geçiyor, yani “asgari” demek. Bu da “İsteyen ve imkânı olanlar daha fazla kişiyi doyurabilir” manasına kapı aralayacak şekilde, “bir kişi”ye bağlanmaya daha müsait bir ifade. “Birkaç”ın belli bir sınırı yok ki yeterliğinin bir sınırı olsun. (Zaten âyetin devamında “Kim daha fazla hayır yaparsa bu onun için daha hayırlıdır.” deniyor.)
3- “Her kimin üç kızı olur ve onları iyi yetiştirirse / iyi yetiştirip evlendirirse cennete gider.” şeklinde bir hadis rivayeti vardır. Rivayete göre peygambere “İki kızı olan için de aynı mükâfat var mıdır?” diye sorulur, peygamber “Onun için de vardır.” der, bir başkası “Bir kızı olan için de aynı mükâfat var mıdır?” der, peygamber yine “Onun için de vardır.” der. Yani insanlar imkânları ölçüsünde iyiliğe teşvik edilirler. Dolayısıyla bir mushafta âyette “birkaç” kelimesi geçse bile sadece bir kişiyi doyurmaya gücü yetecek olan kimse bir yoksulu doyurur / doyurmalıdır.
4- Oruç fidyesi otuz günlük verilir; bu otuz günlük meblağ bir kişiye de verilebilir, birkaç kişiye de verilebilir. Yani bir yoksulu otuz gün doyurmak yerine örneğin üç yoksulu onar gün de doyurabilirsiniz. Bu bakımdan, gün sayısı değişecek şekilde kişi sayısı için “bir” ve “birkaç” kelimelerinin ikisi birden doğru ifade olur.
