Oldukça çekişmeli bir karşılaşmaydı ve bence Patron kazanmıştı. Zamanında PMC Cypher 5 videosu altında kendimce Joker'in eksiklerini yazmış ve karşılaşmayı Patron'un önde bitirdiğini savunmuştum. Yorumuma olumlu ve olumsuz birkaç tepki gelmişti, cevaplaşmalarla da uzayan bir yorumum olmuştu karşılaşma hakkında. Konu tekrar gündem olmuşken orada (PMC kanalı kapanınca tarihe karışmış olan videonun altında) yazdıklarımı buraya aktarayım dedim (Arada tekrar ettiğim kısımlar olabilir):
“PMC Cypher 5”te geçen “Ben neyin sırasına gireceğim, zaten karşınızda tekim” cümlesi o zamanlar ciddi bir fail olarak yorumlanmıştı; ama bence Yarasa Koleksiyonu'nda da Joker'in fail -veya kendi kalesine attığı gol- olarak yorumlanabilecek satırları vardı. Joker - Patron karşılaşmasında bence Gotham City ile Patron öndeydi, “Yarasa Koleksiyonu” rhyme ve flow şovu olması haricinde çok sağlam değildi, yani Joker öne geçmemişti bana kalırsa. Joker'in şarkılarında eleştiriye açık denebilecek kısımlar:
1- Patron Kaybedecek Ne Kaldı ile tüm piyasaya sitemlerini ve eleştirilerini sıralamıştı. (Yeni albümü için reklam amaçlıydı veya piyasayı harekete geçirmek amaçlıydı; fark etmez. Güzel şarkıydı.) Camia fazla alınganlık göstermiş, Joker de gidip Parola'da bir verse yazmıştı. Patron'un eleştirileri rape, popüler kültüre ve kendisini arayıp sormayanlaraydı, Joker ise “Parola”da gereksiz mevzuları (özel hayat) konu edinmişti. “Silahsız Kuvvet'i bilmeyen bir kitle Sagopa Kajmer'i tanır” dediği parçada, “Patron”un “Patron Flex” olduğunu belki de unutarak “Büyük bir çelişki değil mi komünist sosyalist takılan adamın adı?” demiş ve mevzuya oradan devam etmişti. (Patron'un bir şarkıda “Ben patronum, sizse işçi” demesi durumu değiştirmez, rütbesel açıdan mecaz var orada.) Ayrıca ona bakarsak bu kadar ciddi takılan adamın adının Joker (Şakacı) olması da ironi olur. :-)
2- Joker “Parola”da “Konuşalım ha'di Türkçe rap'i değil, (...) hakkında” diyerek bir şeyler sıralamıştı. Buraya Ceza'nın "Terzi" parçasından bir alıntı yaparak cevap verebiliriz: “Bir şerefi olsa düşmanın konuşmaz gayrı rapten, yetse gücü”. Patron rapini eleştirmişken Joker gidip başka yerlerden vurmaya çalışmıştı, “Gotham City”de de cevaplar gelmişti zaten.
3- “Parola”da “Eleştirdiğin her b*ku yap sonra geç karşıma 'koçum' de bana” diyen adam, yıllarca popçulara küfredip O Ses'e katılan kişi. Bu cümleyle kendi bacağına sıkıyor gibi olmuştu bence. (O Ses Türkiye meselesinde Joker'e aşırı yüklenildiğini kabul ediyorum. Bence rap kazansın diye katıldı; önceden katılanlar onun ayarında değildi ve o, rapi daha iyi temsil edeceğine inanmış olabilir.)
4- Joker “Parola”da “Egonuz balon” diyor ama kendi egosundan haberi yok. (Mete Erpek'i bilemem, Joker'den bahsediyorum.) [O zamanlar bu tarz bir yorumda bulunmuştum; ama sonradan yaşanan olaylar Joker'in bu cümlesinde -yeniyetmelere karşı- haklı olduğunu gösterdi. Joker en azından rap açısından altını doldurabildiği bir egoya sahip. :-)]
5- Joker'in karıyı kızı işin içine katıp, Patron da mevzuyu oraya döndürdükten sonra “Sana terbiye vereyim, çekil” demesi bence biraz anlamsızdı. Ayrıca Joker “Ağzına almamalıydın eşim dediğim insanı” diyerek anlatım bozukluğu yapmıştı. “Adını anmamak” ve “Adını ağzına almamak” vardır, Joker ise “eşimin adını” diyecek yerde “eşim dediğim insanı” demiş. Zaten Patron şarkıda isim geçirmediği için, en iyisi şöyle demeliydi: “Bu işe karıştırmayacaktın eşim dediğim insanı”. Anlatım bozukluğu fail sayılıyorsa bu da fail sayılır.
6- Patron'un “Gotham City”de söylediği “Hiçbir şey adam edemedi seni be bro, (...) Ceza'nın featleri bile...”, “Rant ara gidip” ve “Jok anca alır ağzına kokan s**i, burada ben Batman'im bura Gotham City” kısımları Joker'in cevap veremediği kısımlar olmuştu. “Yarasa Koleksiyonu”nda Patron'u haklı çıkarırcasına “Benden çok mesain olsa bile şununla şununla çalıştım” falan demişti, yani bir bakıma yanıt vermek yerine birilerinin ismiyle rant aramaya devam etmişti.
7- “Gotham City” “Narkoz Stanley” hitabıyla başlıyordu, Joker'se “Yarasa Koleksiyonu”nda “Maziye geri dönelim, saniyenin onda birinde ederim kariyerini adliyelik” demişti. Hâlbuki maziye dönse kendisini Narkoz Stanley olarak bulacak. (Yani bu kısımlarda -klasik tabirle- Patron'un geleceğe diss attığını söyleyebiliriz.)
8- “Sana tam beş saatimi harcadım p*şt. Sosyopat. Albüm geliyor. 15 Kasım'da” kısmında “Sosyopat” tevriyeli. Patron böyle diyerek hem Joker'e iki sıfat yakıştırmış hem de albümü tanıtmıştı bence. (Batman'deki Joker psikopat / sosyopat bir karakterdir, Joker de herkesle dalaşma yolunu tercih ettiği için böyle yorumlanabilir bir nevi.) Patron'un bu cümleyle sadece reklam yaptığı yorumu bence eksik bir yorumdu. Ayrıca bu cümlede “Bu şarkıyı beş saatte yaptım.” haricinde “Benim zamanım değerli, senin gibi biri için harcamamam gerekirdi.” anlamı varken Joker sadece “Emin ol bir albüm yaparım o beş saate” diyerek daha basit bir karşılık vermiş oluyordu.
9- Kendisine mahlas olarak o zamanlar trend olan “Joker”i seçen ve bir iki videoya bakarsak yüzünü de Joker gibi boyamış olduğunu görebileceğimiz kişi “Kopyalayıp duruyorsun ne varsa trendlerde” demiş ve “Patron kendini sanıyor Batman / Gotham'da yaşadığını sanıyor resmen” diye bir karşılık vermişti. Adam “Batman'im” demiyor ki, “Sen Joker'sen ben de Batman'im” diyor. Patron mecaza başvurmuş, Joker ise gerçek anlamla vurmaya çalışmış; olmamış. Ayrıca Joker'in “Dokuzuncu cariyem ol” lafına Patron'un verdiği “Sen oğlancı mısın?” şeklindeki karşılığı basit bulanlar olmuştu. Joker'in mecaza karşı gerçek anlama başvurması ve diğer karşılıkları (“Sözlerini yazdığın o kâğıt ile ***ünü silerler”, “Sıraya girenler sırayla girerlerse n'ap'caksın lan?” vs.) basit değil mi?
10- Patron “Kaybedecek Ne Kaldı”nın başına ilk dönemlerinden bir kaydı koyup sonra şarkıya “Eski Patron öldü, R.I.P” diye başlamıştı zaten. Joker ise “Yarasa Koleksiyonu”nda “Zenginleştin, sonra tekniğin değişti / Önceden pitbull gibiydin, sonra evcillleştin.” demişti. Patron değiştiğini kabul etmişti zaten, Joker'e de “Narkoz Stanley” diyerek “Neydin, ne oldun, unutma” mesajı vermişti. Joker'in bir daha oralardan vurmaya çalışması biraz isabetsizdi bana kalırsa.
11- Patron Sıraya Girin'de “Kimsesiz de kalınca / Herkes sanki karınca”, “Artık dostluk mostluk yok” gibi ifadeler kullanmıştı, Joker'se “Ne arkadaşı kaldı ne şirketi” diyerek “Acınacak hâldesin” mesajı vermeye çalışmıştı. Gelgelelim ilk fırsatta seni satacak arkadaşların (!) artık çevrende olmaması olumsuz bir durum değildir. Çevrende böyleleri olacağına tek başına olmak daha iyidir. Şirket batırma olayına gelirsek, iflas durumu da kişinin kendi özelinde olumsuz bir durumdur. Şirketi olmasa da ayakta kalabilmek kişiye yetebilir. Ceza'nın kendi şirketi yok mesela.
* * *
Bazı sözlere de karşılaştırmalı olarak bakalım:
Joker - “Ve şimdi Patron prim peşinde” X Patron - “Ben aldıysam tüm primi o zaman primsiz kalın” - - Patron'unkinin prim olup olmadığı bilemiyorum, o zamanlar NetD'deki röportajda “PMC kanalı için tanıdıklarımla iletişime geçtim. Kimseden geri dönüş alamadım. Sitemlerimi yazdım.” demişti. Benim bildiğim prim, daha düşük düzeydeki bir rapçinin büyük düzeydekilere sallamasıyla olur. O zamanlar Patron izlenme açısından daha düşük düzeydeydi tabii, belki bu açıdan prim kabul edilebilir. (“Bence ben hâlâ Contra'dan iyiyim”, “Yanına yaklaşamaz bunun Joker'in toplu diss'i” vs.) Joker'inki de, Patron'unki de rakibini yanıtsız bırakacak derecede sağlam argümanlar değil denebilir.
Joker - “Evine dön artık ha'di, devrin geçti” X Patron - “Modası geçmiş rapçilerin ağladığından eminim” - - Bu kısım re-punch anlamında dikkati çekmemişti, ama argümansal açıdan re-punch teşkil ediyor denebilir. Patron modasının geçmediğini, modası geçenlerin kendi köşelerinde ağladığını öne sürmüş. (Belki de respect attıklarının dahi kendisine olumsuz dönüşleri olduğu için, onların davranışlarını “ağlamak” olarak nitelendirmişti.)
Joker - “Kepaze lirikleri leş zaten” X Patron - “Sizin rapleriniz çöp, hepsi bana göre adi” - - Bu ifadelerde ikisi de sübjektif davranmış ve abartmış. İkisi de -bütüne bakarsak- “leş”, “çöp” gibi kelimelerle küçümsenecek kadar kötü işler yapmıyorlar.
Joker - “Auto-tune efektiyle vasat track yerine masal seslendir.” X Patron - “Bitti yine bir Joker masalı.” - - Tam olarak re-punch denemez, ama aynı kelimeler geçtiği için cevap manası yüklenebilir. Patron'un o zamanlar çıkan Sosyopat albümünde orta seviye / vasat denebilecek parçalar vardı, ama “Masal seslendir” de ağır olmuştu yani. Patron da “PMC Cypher 5”le Joker'in masalını seslendirme ve bitirme iması yapmak istemiş olabilir.
Patron - “Sen g**ünü verirdin bana bir imza için” X Joker - “Bu piyasa beni seninle imtihan ederken / Tüm fanların bu gece gidip intihar ederler / Senin imzana g*t ver'cek insan bul bir tane / geri çekil'ce'm bütün ihaleden” X Patron - “Benim hayranım yok, benim dinleyicim var”. - - Patron “Gotham City”de abartılı da olsa mecazen ve sadece Joker'i kastederek konuşmuştu, Joker'se “Bunu kimse yapmaz.” babında bir şeyler söyleyerek Patron'u abartısıyla vurmaya çalışmıştı; ama rakibi gibi kendi de abartıya kaçtığı için aslında gol atmak yerine topu direkten döndürmüş denebilir. Patron “Benim hayranım yok” diyerek hem “Kabul, kimse imzam için g** vermez” diyor, hem de “Kimse benim için intihar etmez” demiş oluyor.
Patron - “Sen unutmuşsun çoktan saygı nedir” X Joker - “Saygı duydum ve kendim oldum” X Patron - “Bak hâlâ hafızamda ceketini iliklediğin falan” - - Bu kısımda ise lafı gereksiz çeviren Patron olmuş. Adam zamanında saygı duyduğunu kabul ediyor; ama “Olgunlaştım artık” mesajı veriyor. Patron burada “Gotham City”deki mevzuyu tekrar etmiş sadece.
Patron - “Hepiniz aynı adamın malısınız bak”, “Star olmuşsun, şimdi kim sahibin?”, “Siz köpeksiniz, ama sahibiniz pireli” X Joker - “Dilin kopar köpek” - - Joker Patron'un “köpek” hitabına aynı hitapla cevap vermişti, ama Patron bir de “sahip”ten bahsetmişti. (Galiba Basemode'un sahibini kastediyordu, Patron'un Basemode'u sevmediği söyleniyordu o zamanlar.) Patron'un şirketi kendi adına, sahibi olamaz. Dolayısıyla Joker'in hakareti Patron'unki kadar ağır değil.
Patron - “Bandrolsüz albümleri sizin için sattım. / Her MC elimden bi' para aldı / Yav**k söyle peki sen ne yaptın?” X Joker - ... X Patron - “Şimdi punchline'larımı duyunca karşılığını verin.” - - Yukarıda da değindiğim gibi, Patron'un “Gotham City”de söylediği bazı sözlere Joker ya yanıt veremedi ya da konuyu değiştirdi. Yani Joker'in biraz kaçak oynadığı düşünülebilir.
Patron - “Gidip anasına sövdüğünüzü like'layın” - Joker direkt böyle bir davranışta bulundu mu bilmiyorum; dissleştikleri içinden barıştıkları var. Allame mevzusunda da sonradan yumuşadı denebilir. (Kariyerinin başlarında Ceza'ya atılmış diss'leri de vardı, sonradan Ceza tarafına geçti ve günümüzde tekrar -haklı sebeplerle- Ceza karşıtı oldu.) Patron ortaya konuşmuş, ama ucu Joker'e dokunuyorsa Joker buna da cevap vermiş olmuyordu.
Joker - “Bunu duysa Batman Gotham'ı bırakıp gelir / Sen uyurken mikrofonu atar çöpe. / Pelerini kapıya sıkışır kaçarken ama / Yarasaya dönüşemeden şafak söker.” X Patron - “Koleksiyonun güzelmiş ama maalesef ben yarasa değilim.” - - Burada Patron'un geri vites yaptığı düşünüldü ama Joker'in kullandığı ifade de bence hatalı. Batman'den “yarasaya dönüşme”ye nereden bağlamış orası anlaşılmıyor. Batman yarasaya dönüşmez ki, Batman'le Dracula'yı mı birbirine karıştırmış nedir. Patron'un cümlesi ise şu açıdan hatalı: Şarkıda kendini bir sürü şeye benzetmişti (cellat, muson yağmuru, ağaç vs.), ama dönüp “Ben yarasa değilim.” demişti. Yarasa değilsin belki ama muson yağmuru da değilsin yani. :-) Yukarıda “Patron mecaz yapmış, Joker gerçek anlamla vurmaya çalışmış; olmamış” demiştim, burada aynı şey Patron için geçerli diyebiliriz.
Joker - “Bunu duysa Batman Gotham'ı bırakıp gelir, sen uyurken mikrofonu atar çöpe”, “Özendiğin Brooklyn'e dinletsek parçanı b*k gibi deyip bir de tüyünü dikerler / Üzerine sözlerini yazdığın o kâğıt ile g**ünü silerler”, “Tüm fanların bu gece gidip intihar ederler” X Patron - “Bir sürü boş yaptın, ne dediğini bile anlamadım” - - Joker bu kısımlarda abartmış. Batman gerçek bir karakter olmadığı için Patron'la bu sebeple dalga geçmiş olmasına rağmen, sanki gerçekmiş gibi “Gotham'ı bırakıp gelir, sen uyurken mikrofonu atar çöpe” demesi de bir nevi “boş yapmak” oluyor. “Yarasaya dönüşme” mevzusu da yukarıda dediğim sebepten ötürü pek anlaşılmıyordu. (“Ne dediğini bile anlamadım.”) “Boş yapıyorsun” tabiri alelade bir kavgada söylendiği zaman “Argüman bulamadığından sallıyor” denilerek itibar edilmeyecek bir söz olabilir; ama Patron'un bunu söylemek için dayanakları vardı.
Joker - “Apar topar yaptığın diss'in kaçar g**e” - Patron “Parola”ya hemen cevap vermek mecburiyetinde değildi, ama özel hayatıyla ilgili sözler söylenmesi onu sinirlendirmişti. “Senin için tam beş saatimi harcadım” lafı ise Joker'i daha kısa sürede parça yapmaya iten şey oldu. Batman'le Dracula'nın karıştırılmış olmasını ve cevap verilmemiş bir iki husus bırakıldığını da göz önüne alırsak, diss'ini apar topar yapan kişinin aslında Joker olduğu kabul edilebilir.
* * *
Joker “Sizin kafiyeniz bitmiş” diyen Patron'a kısa süre içinde sağlam rhyme'lı, içinde Patron'un eski şarkılarına da göndermeler olan bir şarkıyla (“Yarasa Koleksiyonu”) cevap vermiş, sonda da iki anlamda (eleştiri ve rhyme) “Sana bu kadar yeter.” demişti. Ama “Yarasa Koleksiyonu” sıraladığım sebeplerden ötürü -bana kalırsa- durumu eşitlemeyip Joker'i daha da geriye atmıştı, o sebeple “PMC Cypher 5”in oyuna katılmasına bile gerek yoktu bence. Öte yandan bu parça yapılmasaydı Patron için “Cevap veremedi” diyeceklerdi, Patron da bu sebeple cevap vermek zorunda kalmıştı. “Yarasa Koleksiyonu” ritmik açıdan dinleyeni daha rahat yakalıyor gibiyse de “Gotham City”deki sertliğe ve argümanlara karşı gereken karşılığı vermiyor gibiydi, “PMC Cypher 5”teki pürüzler de Patron'u geriye atmaya yetmiyor bence.
“PMC Cypher 5”te geçen “Ben neyin sırasına gireceğim, zaten karşınızda tekim” cümlesi o zamanlar ciddi bir fail olarak yorumlanmıştı; ama bence Yarasa Koleksiyonu'nda da Joker'in fail -veya kendi kalesine attığı gol- olarak yorumlanabilecek satırları vardı. Joker - Patron karşılaşmasında bence Gotham City ile Patron öndeydi, “Yarasa Koleksiyonu” rhyme ve flow şovu olması haricinde çok sağlam değildi, yani Joker öne geçmemişti bana kalırsa. Joker'in şarkılarında eleştiriye açık denebilecek kısımlar:
1- Patron Kaybedecek Ne Kaldı ile tüm piyasaya sitemlerini ve eleştirilerini sıralamıştı. (Yeni albümü için reklam amaçlıydı veya piyasayı harekete geçirmek amaçlıydı; fark etmez. Güzel şarkıydı.) Camia fazla alınganlık göstermiş, Joker de gidip Parola'da bir verse yazmıştı. Patron'un eleştirileri rape, popüler kültüre ve kendisini arayıp sormayanlaraydı, Joker ise “Parola”da gereksiz mevzuları (özel hayat) konu edinmişti. “Silahsız Kuvvet'i bilmeyen bir kitle Sagopa Kajmer'i tanır” dediği parçada, “Patron”un “Patron Flex” olduğunu belki de unutarak “Büyük bir çelişki değil mi komünist sosyalist takılan adamın adı?” demiş ve mevzuya oradan devam etmişti. (Patron'un bir şarkıda “Ben patronum, sizse işçi” demesi durumu değiştirmez, rütbesel açıdan mecaz var orada.) Ayrıca ona bakarsak bu kadar ciddi takılan adamın adının Joker (Şakacı) olması da ironi olur. :-)
2- Joker “Parola”da “Konuşalım ha'di Türkçe rap'i değil, (...) hakkında” diyerek bir şeyler sıralamıştı. Buraya Ceza'nın "Terzi" parçasından bir alıntı yaparak cevap verebiliriz: “Bir şerefi olsa düşmanın konuşmaz gayrı rapten, yetse gücü”. Patron rapini eleştirmişken Joker gidip başka yerlerden vurmaya çalışmıştı, “Gotham City”de de cevaplar gelmişti zaten.
3- “Parola”da “Eleştirdiğin her b*ku yap sonra geç karşıma 'koçum' de bana” diyen adam, yıllarca popçulara küfredip O Ses'e katılan kişi. Bu cümleyle kendi bacağına sıkıyor gibi olmuştu bence. (O Ses Türkiye meselesinde Joker'e aşırı yüklenildiğini kabul ediyorum. Bence rap kazansın diye katıldı; önceden katılanlar onun ayarında değildi ve o, rapi daha iyi temsil edeceğine inanmış olabilir.)
4- Joker “Parola”da “Egonuz balon” diyor ama kendi egosundan haberi yok. (Mete Erpek'i bilemem, Joker'den bahsediyorum.) [O zamanlar bu tarz bir yorumda bulunmuştum; ama sonradan yaşanan olaylar Joker'in bu cümlesinde -yeniyetmelere karşı- haklı olduğunu gösterdi. Joker en azından rap açısından altını doldurabildiği bir egoya sahip. :-)]
5- Joker'in karıyı kızı işin içine katıp, Patron da mevzuyu oraya döndürdükten sonra “Sana terbiye vereyim, çekil” demesi bence biraz anlamsızdı. Ayrıca Joker “Ağzına almamalıydın eşim dediğim insanı” diyerek anlatım bozukluğu yapmıştı. “Adını anmamak” ve “Adını ağzına almamak” vardır, Joker ise “eşimin adını” diyecek yerde “eşim dediğim insanı” demiş. Zaten Patron şarkıda isim geçirmediği için, en iyisi şöyle demeliydi: “Bu işe karıştırmayacaktın eşim dediğim insanı”. Anlatım bozukluğu fail sayılıyorsa bu da fail sayılır.
6- Patron'un “Gotham City”de söylediği “Hiçbir şey adam edemedi seni be bro, (...) Ceza'nın featleri bile...”, “Rant ara gidip” ve “Jok anca alır ağzına kokan s**i, burada ben Batman'im bura Gotham City” kısımları Joker'in cevap veremediği kısımlar olmuştu. “Yarasa Koleksiyonu”nda Patron'u haklı çıkarırcasına “Benden çok mesain olsa bile şununla şununla çalıştım” falan demişti, yani bir bakıma yanıt vermek yerine birilerinin ismiyle rant aramaya devam etmişti.
7- “Gotham City” “Narkoz Stanley” hitabıyla başlıyordu, Joker'se “Yarasa Koleksiyonu”nda “Maziye geri dönelim, saniyenin onda birinde ederim kariyerini adliyelik” demişti. Hâlbuki maziye dönse kendisini Narkoz Stanley olarak bulacak. (Yani bu kısımlarda -klasik tabirle- Patron'un geleceğe diss attığını söyleyebiliriz.)
8- “Sana tam beş saatimi harcadım p*şt. Sosyopat. Albüm geliyor. 15 Kasım'da” kısmında “Sosyopat” tevriyeli. Patron böyle diyerek hem Joker'e iki sıfat yakıştırmış hem de albümü tanıtmıştı bence. (Batman'deki Joker psikopat / sosyopat bir karakterdir, Joker de herkesle dalaşma yolunu tercih ettiği için böyle yorumlanabilir bir nevi.) Patron'un bu cümleyle sadece reklam yaptığı yorumu bence eksik bir yorumdu. Ayrıca bu cümlede “Bu şarkıyı beş saatte yaptım.” haricinde “Benim zamanım değerli, senin gibi biri için harcamamam gerekirdi.” anlamı varken Joker sadece “Emin ol bir albüm yaparım o beş saate” diyerek daha basit bir karşılık vermiş oluyordu.
9- Kendisine mahlas olarak o zamanlar trend olan “Joker”i seçen ve bir iki videoya bakarsak yüzünü de Joker gibi boyamış olduğunu görebileceğimiz kişi “Kopyalayıp duruyorsun ne varsa trendlerde” demiş ve “Patron kendini sanıyor Batman / Gotham'da yaşadığını sanıyor resmen” diye bir karşılık vermişti. Adam “Batman'im” demiyor ki, “Sen Joker'sen ben de Batman'im” diyor. Patron mecaza başvurmuş, Joker ise gerçek anlamla vurmaya çalışmış; olmamış. Ayrıca Joker'in “Dokuzuncu cariyem ol” lafına Patron'un verdiği “Sen oğlancı mısın?” şeklindeki karşılığı basit bulanlar olmuştu. Joker'in mecaza karşı gerçek anlama başvurması ve diğer karşılıkları (“Sözlerini yazdığın o kâğıt ile ***ünü silerler”, “Sıraya girenler sırayla girerlerse n'ap'caksın lan?” vs.) basit değil mi?
10- Patron “Kaybedecek Ne Kaldı”nın başına ilk dönemlerinden bir kaydı koyup sonra şarkıya “Eski Patron öldü, R.I.P” diye başlamıştı zaten. Joker ise “Yarasa Koleksiyonu”nda “Zenginleştin, sonra tekniğin değişti / Önceden pitbull gibiydin, sonra evcillleştin.” demişti. Patron değiştiğini kabul etmişti zaten, Joker'e de “Narkoz Stanley” diyerek “Neydin, ne oldun, unutma” mesajı vermişti. Joker'in bir daha oralardan vurmaya çalışması biraz isabetsizdi bana kalırsa.
11- Patron Sıraya Girin'de “Kimsesiz de kalınca / Herkes sanki karınca”, “Artık dostluk mostluk yok” gibi ifadeler kullanmıştı, Joker'se “Ne arkadaşı kaldı ne şirketi” diyerek “Acınacak hâldesin” mesajı vermeye çalışmıştı. Gelgelelim ilk fırsatta seni satacak arkadaşların (!) artık çevrende olmaması olumsuz bir durum değildir. Çevrende böyleleri olacağına tek başına olmak daha iyidir. Şirket batırma olayına gelirsek, iflas durumu da kişinin kendi özelinde olumsuz bir durumdur. Şirketi olmasa da ayakta kalabilmek kişiye yetebilir. Ceza'nın kendi şirketi yok mesela.
* * *
Bazı sözlere de karşılaştırmalı olarak bakalım:
Joker - “Ve şimdi Patron prim peşinde” X Patron - “Ben aldıysam tüm primi o zaman primsiz kalın” - - Patron'unkinin prim olup olmadığı bilemiyorum, o zamanlar NetD'deki röportajda “PMC kanalı için tanıdıklarımla iletişime geçtim. Kimseden geri dönüş alamadım. Sitemlerimi yazdım.” demişti. Benim bildiğim prim, daha düşük düzeydeki bir rapçinin büyük düzeydekilere sallamasıyla olur. O zamanlar Patron izlenme açısından daha düşük düzeydeydi tabii, belki bu açıdan prim kabul edilebilir. (“Bence ben hâlâ Contra'dan iyiyim”, “Yanına yaklaşamaz bunun Joker'in toplu diss'i” vs.) Joker'inki de, Patron'unki de rakibini yanıtsız bırakacak derecede sağlam argümanlar değil denebilir.
Joker - “Evine dön artık ha'di, devrin geçti” X Patron - “Modası geçmiş rapçilerin ağladığından eminim” - - Bu kısım re-punch anlamında dikkati çekmemişti, ama argümansal açıdan re-punch teşkil ediyor denebilir. Patron modasının geçmediğini, modası geçenlerin kendi köşelerinde ağladığını öne sürmüş. (Belki de respect attıklarının dahi kendisine olumsuz dönüşleri olduğu için, onların davranışlarını “ağlamak” olarak nitelendirmişti.)
Joker - “Kepaze lirikleri leş zaten” X Patron - “Sizin rapleriniz çöp, hepsi bana göre adi” - - Bu ifadelerde ikisi de sübjektif davranmış ve abartmış. İkisi de -bütüne bakarsak- “leş”, “çöp” gibi kelimelerle küçümsenecek kadar kötü işler yapmıyorlar.
Joker - “Auto-tune efektiyle vasat track yerine masal seslendir.” X Patron - “Bitti yine bir Joker masalı.” - - Tam olarak re-punch denemez, ama aynı kelimeler geçtiği için cevap manası yüklenebilir. Patron'un o zamanlar çıkan Sosyopat albümünde orta seviye / vasat denebilecek parçalar vardı, ama “Masal seslendir” de ağır olmuştu yani. Patron da “PMC Cypher 5”le Joker'in masalını seslendirme ve bitirme iması yapmak istemiş olabilir.
Patron - “Sen g**ünü verirdin bana bir imza için” X Joker - “Bu piyasa beni seninle imtihan ederken / Tüm fanların bu gece gidip intihar ederler / Senin imzana g*t ver'cek insan bul bir tane / geri çekil'ce'm bütün ihaleden” X Patron - “Benim hayranım yok, benim dinleyicim var”. - - Patron “Gotham City”de abartılı da olsa mecazen ve sadece Joker'i kastederek konuşmuştu, Joker'se “Bunu kimse yapmaz.” babında bir şeyler söyleyerek Patron'u abartısıyla vurmaya çalışmıştı; ama rakibi gibi kendi de abartıya kaçtığı için aslında gol atmak yerine topu direkten döndürmüş denebilir. Patron “Benim hayranım yok” diyerek hem “Kabul, kimse imzam için g** vermez” diyor, hem de “Kimse benim için intihar etmez” demiş oluyor.
Patron - “Sen unutmuşsun çoktan saygı nedir” X Joker - “Saygı duydum ve kendim oldum” X Patron - “Bak hâlâ hafızamda ceketini iliklediğin falan” - - Bu kısımda ise lafı gereksiz çeviren Patron olmuş. Adam zamanında saygı duyduğunu kabul ediyor; ama “Olgunlaştım artık” mesajı veriyor. Patron burada “Gotham City”deki mevzuyu tekrar etmiş sadece.
Patron - “Hepiniz aynı adamın malısınız bak”, “Star olmuşsun, şimdi kim sahibin?”, “Siz köpeksiniz, ama sahibiniz pireli” X Joker - “Dilin kopar köpek” - - Joker Patron'un “köpek” hitabına aynı hitapla cevap vermişti, ama Patron bir de “sahip”ten bahsetmişti. (Galiba Basemode'un sahibini kastediyordu, Patron'un Basemode'u sevmediği söyleniyordu o zamanlar.) Patron'un şirketi kendi adına, sahibi olamaz. Dolayısıyla Joker'in hakareti Patron'unki kadar ağır değil.
Patron - “Bandrolsüz albümleri sizin için sattım. / Her MC elimden bi' para aldı / Yav**k söyle peki sen ne yaptın?” X Joker - ... X Patron - “Şimdi punchline'larımı duyunca karşılığını verin.” - - Yukarıda da değindiğim gibi, Patron'un “Gotham City”de söylediği bazı sözlere Joker ya yanıt veremedi ya da konuyu değiştirdi. Yani Joker'in biraz kaçak oynadığı düşünülebilir.
Patron - “Gidip anasına sövdüğünüzü like'layın” - Joker direkt böyle bir davranışta bulundu mu bilmiyorum; dissleştikleri içinden barıştıkları var. Allame mevzusunda da sonradan yumuşadı denebilir. (Kariyerinin başlarında Ceza'ya atılmış diss'leri de vardı, sonradan Ceza tarafına geçti ve günümüzde tekrar -haklı sebeplerle- Ceza karşıtı oldu.) Patron ortaya konuşmuş, ama ucu Joker'e dokunuyorsa Joker buna da cevap vermiş olmuyordu.
Joker - “Bunu duysa Batman Gotham'ı bırakıp gelir / Sen uyurken mikrofonu atar çöpe. / Pelerini kapıya sıkışır kaçarken ama / Yarasaya dönüşemeden şafak söker.” X Patron - “Koleksiyonun güzelmiş ama maalesef ben yarasa değilim.” - - Burada Patron'un geri vites yaptığı düşünüldü ama Joker'in kullandığı ifade de bence hatalı. Batman'den “yarasaya dönüşme”ye nereden bağlamış orası anlaşılmıyor. Batman yarasaya dönüşmez ki, Batman'le Dracula'yı mı birbirine karıştırmış nedir. Patron'un cümlesi ise şu açıdan hatalı: Şarkıda kendini bir sürü şeye benzetmişti (cellat, muson yağmuru, ağaç vs.), ama dönüp “Ben yarasa değilim.” demişti. Yarasa değilsin belki ama muson yağmuru da değilsin yani. :-) Yukarıda “Patron mecaz yapmış, Joker gerçek anlamla vurmaya çalışmış; olmamış” demiştim, burada aynı şey Patron için geçerli diyebiliriz.
Joker - “Bunu duysa Batman Gotham'ı bırakıp gelir, sen uyurken mikrofonu atar çöpe”, “Özendiğin Brooklyn'e dinletsek parçanı b*k gibi deyip bir de tüyünü dikerler / Üzerine sözlerini yazdığın o kâğıt ile g**ünü silerler”, “Tüm fanların bu gece gidip intihar ederler” X Patron - “Bir sürü boş yaptın, ne dediğini bile anlamadım” - - Joker bu kısımlarda abartmış. Batman gerçek bir karakter olmadığı için Patron'la bu sebeple dalga geçmiş olmasına rağmen, sanki gerçekmiş gibi “Gotham'ı bırakıp gelir, sen uyurken mikrofonu atar çöpe” demesi de bir nevi “boş yapmak” oluyor. “Yarasaya dönüşme” mevzusu da yukarıda dediğim sebepten ötürü pek anlaşılmıyordu. (“Ne dediğini bile anlamadım.”) “Boş yapıyorsun” tabiri alelade bir kavgada söylendiği zaman “Argüman bulamadığından sallıyor” denilerek itibar edilmeyecek bir söz olabilir; ama Patron'un bunu söylemek için dayanakları vardı.
Joker - “Apar topar yaptığın diss'in kaçar g**e” - Patron “Parola”ya hemen cevap vermek mecburiyetinde değildi, ama özel hayatıyla ilgili sözler söylenmesi onu sinirlendirmişti. “Senin için tam beş saatimi harcadım” lafı ise Joker'i daha kısa sürede parça yapmaya iten şey oldu. Batman'le Dracula'nın karıştırılmış olmasını ve cevap verilmemiş bir iki husus bırakıldığını da göz önüne alırsak, diss'ini apar topar yapan kişinin aslında Joker olduğu kabul edilebilir.
* * *
Joker “Sizin kafiyeniz bitmiş” diyen Patron'a kısa süre içinde sağlam rhyme'lı, içinde Patron'un eski şarkılarına da göndermeler olan bir şarkıyla (“Yarasa Koleksiyonu”) cevap vermiş, sonda da iki anlamda (eleştiri ve rhyme) “Sana bu kadar yeter.” demişti. Ama “Yarasa Koleksiyonu” sıraladığım sebeplerden ötürü -bana kalırsa- durumu eşitlemeyip Joker'i daha da geriye atmıştı, o sebeple “PMC Cypher 5”in oyuna katılmasına bile gerek yoktu bence. Öte yandan bu parça yapılmasaydı Patron için “Cevap veremedi” diyeceklerdi, Patron da bu sebeple cevap vermek zorunda kalmıştı. “Yarasa Koleksiyonu” ritmik açıdan dinleyeni daha rahat yakalıyor gibiyse de “Gotham City”deki sertliğe ve argümanlara karşı gereken karşılığı vermiyor gibiydi, “PMC Cypher 5”teki pürüzler de Patron'u geriye atmaya yetmiyor bence.
