freestyle'in zorlulugunun belki 30%'si dogaclama olarak anlam vermeden kaynaklidir. geri kalan 70%'lik kismi is kafiye olusturmaklan alakalidir. bunda ki basariysa tamamen kafandaki ezberlenmis kafiye haznesinlen alakalidir. bu hazneyi ezber ve pratiklen ne kadar genis tutarsan o kadar freestyle'da basarili olursun.
anlam vermekten bahsettigim kisim ne anlattiginlan alakali bir sey. bu ise, kisiden kisiye degisse de, cogu insan icin kafiyeden daha kolay olan kisimdir. bunun sebebi ise dogaclama olarak birseyler anlatmak, dogaclama kafiye uretmekten daha kolay bir eylem. tabii bizim bazi 'freestyle ustalarimizin' bu konuda da ciddi sikintilari var. (bkz:
freestyle yapiyorum diye sadece 3-4 tane kufur geveleyip kendini rezil eden mc).
beynin etrafinda olup bitenleri anlam vermek icin programlanmis zaten. bu zaten 24 saat boyunca yaptigi otomatik bir eylem. sana 'cik ve dogaclama bir hikaye anlat' desem bunun zorlulugu onceden dedigim gibi 30% civarinda birseydir. biraz hayalgucun, biraz konusma yetenegin, biraz da ozguvenin varsa cikip mantikli ve ilgi cekici bir seyler uydurursun. freestyle'in anlatim kismi direk zaten bunu yapmak gibi birsey.
otomatik olmayan, gayri fitri olan ise aninda kafiye uretmek. beyin kafiyeli olarak dusunmeye alisik degil. bu sunun gibi birsey. herkes alfabeyi a'dan z'ye kadar taramali tufek gibi sayar. ama ters olarak z'den a'ya say desem, herkes takilir belki 5 dakika da ancak bunu tamamlar. cunku beyin raylarini a'dan z'ye gore oturtmus, mantiksal yapisini o sekilde insa etmis. z'den a'yi da ayni hizda soylemek icin bir kac hafta pratik yapmak gerekir.
bu misal kafiye icin de gecerli. beynin kafiyeler uzerine kurulmasi da ayni sekilde, pratik, ezber, ve zorlama, sonucuylan ortaya cikan bir eylem. bunu basarmak hipnoz gibi beyni farkli bir frekansa gecirmek gibi birsey. bunu da basarma ve gelistirmenin yontemleri:
1) bol bol soz yazmak. kagit ustunde kadar cok kafiye tasarlamissan o kadar cok bilincine yerlesmis kafiye vardir. bunlar direk ezber olarak kafana gecmese de bilincinde yerlesmis sekilde bulunmaktadirlar. ve dolayisiylan kafiye uretme proseduru beynine bir o kadar daha alisilmis bir olay olur.
2) bol bol kafiye ezberlemek. oturup kafiye ezberle. kafiye, zafiyet, afiyet, harbiye, marifet, vs, vs. bunlari manalandirmak, aralarinda bag olusturmka o dedigimin 30%lik daha kolay kesme dusuyor. Onemli olan o dogaclama prosedurunde kafiyeli kelimeler aklinda tutabilmek.
3) bol bol dogaclama kafiye uretmeye calis. freestyle yaparken full freestyle degil de sadece kafiyeli kelimeler ya da kafiyeli kelime obekleri uretmeye calis. beat'li ya da beat'siz durduk yerde mesela tek kelimelik kafiyeler, cift kelimelik kafiyeler, sonra da yapabiliyorsan uc kelimelik kafiyeler uretmeye calis. tikanmaktan korkma. bir bar kacirdiysan onu durak olarak kullan.
4) bol bol rap ve freestyle dinle. beynin ne kadar cok kafiyeli dusunce uzerine yapilanirsa o kadar kolay o kafiyeli dusunce frekansina gecersin. bu frekans'da temelli bir hal degil. bazen bu haldeyken mesela kendimi kafiyeli dusunmekten alikoyamiyorum. insanlarlan normal konusurken, icimden sessiz sessiz o cumle su 2-3 cumleylen kafiye olabilir diye dusunuyorum. ya da dustayken kendimi kaptirip 10-15 dakika freestyle yapiyorum. ama bu hale gelmek icin o frekansa gecmek lazim. bunu da basarmanin yolu, oyle normal bir dinleyis degil de, kafiyelere odaklanip rap ve freestyle dinlemek. ozellikle seri kafiye yapanlar ve tek bar icine bir suru kafiye sigdiran mc'leri dinlemek (ais, sehinsah, patron, joker aklima gelenler). bunu yaparken de hangi kafiye pattern'larini kullandiklarina odaklanmak. bu frekans en fazla bir kac saat ya da abarttiysa bir kac gun sonra gececek. o yuzden, freestyle yapmak istiyorsan biraz rap ve freestyle izleyerek isinip freestyledan onceden tekrar o frekansa gecmenin faydasini goreceksin.
5) bazen guzel bir beatlen freestyle. bazen de acapella freestyle. bu havanlan alakali. bazen acapella takilip cumleleri kafiyelerini daha serbest hazirlarsin. bazen de bir guzel bir beat bulup, beate akarsin, beatlen beraber gaza gelirsin. bazen oyle olur ki guzel bir beat bulamadin diye dogru duzgun havaya giremeyip free yapamazsin. ama acapaella ya da beat'li fark etmez. freestyle tecrbuen ve yetenegin varsa her turlu bir seyler dogaclayabilirsin. dedigim gibi, anahtar kafiyeler uzerine dusunmek. hangi sartta olursa olsun, kafiyeler dusunmeye basla, havaya gir, gerisi gelir.